فصل سوم داروى تحصيل صبر
بدان كه آن كسى كه درد را نازل كرده، دارويش را نيز فرو فرستاده، و وعده شفا داده است.
صبر اگر چه بسى مشكل است، ولى مىتوان آن را با معجونى از علم و و عمل به دست آورد. يعنى مىتوان با توجه به ناچيز بودن شدايد، و كوتاهى دوران مشكلات، و توجه به زشتى و ضرر جزع، و به وسيله كثرت تفكر در احاديث و آياتى كه درباره صبر وارد شده انگيزه دين را تقويت و انگيزه شهوت و هوى را تضعيف نمود.
آرى كسى كه بداند ثواب صبر به مراتب بيشتر از چيزى است كه از دست داده، و با صبر آنچنان بهرهمند شده كه ديگران بايد به حالش غبطه برند، زيرا چيزى از دست داده كه جز در زندگى دنيا با او نمىماند و چيزى بدست آورده كه بعد از مرگ ابد الدهر با او خواهد بود، معلوم است كه مىتواند صبر كند. كسى كه چيز پستى را به خاطر به دست آوردن شيء نفيسى از دست داده، نبايد به خاطرش محزون باشد. و به همين صورت بايد انگيزه دين را تدريجا به مبارزه با
__________________________________________________
[1]من مرض فلم يشك إلى عواده أبدلته لحما خيرا من لحمه و دما خيرا من دمه فان عافيته عافيته و لا ذنب له و ان قبضته قبضته إلى رحمتى.
[2]ذاك صبر ليس فيه شكوى و امّا الشّكاية إلى اللّه تعالى فلا بأس بها كمال قال يعقوب:«انّما اشكو بثّى و حزنى إلى اللّه».
ترجمهاخلاق ص : 366
انگيزه هوى عادت داد، تا لذت پيروزى بر شهوت را بچشى، و به آن عادت كرده، در مبارزه با شهوت، زورمند و صاحب قدرت شوى زيرا عادت و تمرين اعمال مشكل، موجب تقويت قوايى مىشود كه باعث صدور آن اعمالند، بنابر اين كسى كه خود را به مخالفت هوى عادت دهد هرگاه بخواهد مىتواند بر او غالب شود.
|