|
قسم سوم امورى است كه نه اولش در اختيار انسان است، نه آخرش،
مثل مصائبى از قبيل مرگ عزيزان، از دست رفتن اموال، زوال صحت و سلامت به سبب امراض و سائر انواع بلا.
صبر در اين امور مستند به يقين است [3].
نبى اكرم صلى اللّه عليه و آله و سلّم در دعايش چنين عرض مىكند: از تو يقينى مىخواهم كه مصائب دنيا را بر من آسان كند [4].
و در حديث است كه خداى تعالى مىفرمايد: هنگامى كه مصيبتى را بر بدن يا مال يا فرزند يكى از بندگانم متوجه كنم، و او با صبر جميل از آن استقبال كند، حيا مىكنم كه روز قيامت برايش ميزانى نصب كنم، يا نامه عملش را منتشر كنم [5].
و نبى اكرم صلى اللّه عليه و آله و سلّم مىفرمايد: انتظار فرج را با صبر كشيدن عبادت است [6].
و مىفرمايد: هر بنده كه مصيبتى ببيند آنگاه طبق دستور خداى تعالى بگويد:
«ما از خدائيم و به سوى او باز مىگرديم. خدايا در اين مصيبت مرا پاداش عنايت كن، و بعد از اين بهتر از آن را برايم مقرر فرما» خداى تعالى دعايش را مستجاب مىكند [7].
در كافى شريف از على عليه السّلام منقول است كه رسول اكرم صلى اللّه عليه و آله و سلّم فرمود:
صبر بر سه قسم است، صبر به هنگام مصيبت، صبر بر طاعت و صبر از معصيت، هر كس بر
__________________________________________________
[1] (شما بوسيله جان و مالتان آزمايش خواهيد شد) و از اهل كتاب و مشركين سخنان آزار دهنده بسيار خواهيد شنيد، و اگر صبر و تقوى پيشه كنيد (پيروز خواهيد شد) كه استقامت و تقوى از امور مهم است (سوره آل عمران، آيه 186)
[2] صل من قطعك و اعط من حرمك و اعف عمّن ظلمك.
[3] منظور اين است كه انسان وقتى به حكمت خداوند متعال يقين پيدا كند، و او را جواد و يا فيّاض بداند، و بداند كه به هر كس به اندازه صلاحيّت و لياقتش عطا مىكند، و بداند كه هر نيك و بدى كه در عالم اتفاق مىافتد به صلاح، و براى رشد و تكامل ما، و مرتبهاى از مراتب رسيدن به سعادت است، تحمّل مصائب بر او دشوار نخواهد بود، بلكه با طيب خاطر آنها را تحمل مىكند.
[4]اسألك من اليقين ما يهون به علىّ مصائب الدّنيا.
[5]اذا وجّهت على عبد من عبيدى مصيبة في بدنه او ماله او ولده ثمّ استقبل ذلك بصبر جميل استحييت منه يوم القيامة ان انصب له ميزانا او انشر له ديوانا.
[6]انتظار الفرج بالصّبر عبادة.
[7]ما من عبد اصيب بمصيبة فقال كما امره اللّه تعالى «انّا للّه و انّا إليه راجعون اللّهم اجرنى في مصيبتى و اعقبنى خيرا منها» الا فعل اللّه ذلك،.
ترجمهاخلاق ص : 364
مصيبت صبر كند تا با صبر نيكو آن را بگذارند، خدا به او سيصد درجه مىدهد، كه فاصله هر درجه تا درجه بعدى به اندازه بين زمين تا آسمان است. و هر كس بر طاعت صبر كند خدا به او ششصد درجه مىدهد كه ما بين هر درجه تا درجه ديگر از آخرين حد زمين تا عرش فاصله باشد.
و هر كس بر ترك معصيتى صبر كند خدا به او نهصد درجه مىدهد كه ما بين هر درجه تا درجه بعدى از آخرين حدّ زمين تا منتهاى عرش فاصله باشد.
امام باقر عليه السّلام فرمود: صبر بر دو قسم است صبر در مقابل بلاء كه نيكو و زيباست، و برتر از آن پرهيز از حرام است [1].
|