فصل اوّل فضيلت صبر
قرآن كريم مىفرمايد: «انَّما يُوَفَّى الصَّابِرونَ اجْرَهُمْ بِغَيْرِ حِسابٍ» 39: 10[1].
و مىفرمايد: «اولئِكَ يُؤْتُونَ اجْرَهُمْ مَرَّتَيْنِ بِما صَبَرُوا 28: 54»[2].
و مىفرمايد: «وَ لَنَجْزِيَنَّ الَّذِينَ صَبَروا اجْرَهُمْ بِاحْسَنِ ما كانُوا يَعْمَلُونَ 16: 96»[3].
و مىفرمايد: «وَ تَمَّتْ كَلِمَتُ رَبِّكَ الْحُسْنى عَلَى بَنى اسْرائِيلَ بِما صَبَرُوا» 7: 137[4].
و مىفرمايد: «وَ جَعَلْنا مِنْهُمْ ائِمَّةً يَهْدُونَ بِامْرِنا لَمَّا صَبَرُوا» 32: 24[5].
«اجر و پاداش تمام عبادات با حساب عطا مىشود»، و هيچ طاعتى جز صبر اجرش بدون حساب نيست، و روزه هم چون مولود صبر است «اجرش با ديگر عبادات متفاوت است».
در حديث آمده است: روزه براى من است و من پاداش آن را مىدهم [6].
__________________________________________________
[1] تنها صابران را بدون حساب پاداش كامل مىدهند. (سوره زمر، آيه 10)
[2] آنان را دو بار پاداش مىدهيم بخاطر آنكه صبر كردند. (سوره قصص، آيه 54)
[3] آنان را كه صبر كردند پاداش بهتر از عملشان مىدهيم. (سوره نحل، آيه 96)
[4] و احسان پروردگارت بر بنى اسرائيل به حد كمال رسيد به پاداش صبرى كه ورزيدند (سوره اعراف، آيه 137)
[5] و برخى از ايشان را امام و پيشوايانى كه به امر ما هدايت مىكنند قرار داديم به خاطر آنكه صبر كردند (سوره سجده، آيه 24)
[6]الصّوم لي و انا اجزى به.
ترجمهاخلاق ص : 358
و صابرين را وعده همراهى داده مىفرمايد: «وَ اصْبِرْوا انَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ» 8: 46[1].
و يارى خود را بر صبر منوط كرده مىفرمايد: «بَلى انْ تَصْبِرُوا وَ تَتَّقُوا وَ يَأْتُوكُمْ مِنْ فَورِهِمْ هذا يُمْدِدْكُمْ رَبُّكُمْ بِخَمْسَةِ آلافٍ مِنَ الْمَلائِكَةِ مُسَوِّمِينَ» 3: 125[2].
و به صابرين نعمتهائى ارزانى داشته كه به هيچ كس همه آنها را نداده است.
مىفرمايد: «اولئِكَ عَلَيْهِمْ صَلَواتُ مِنْ رَبِّهِمْ وَ رَحْمَةٌ وَ اولئِكَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ» 2: 157[3].
و نبى اكرم صلى اللّه عليه و آله و سلّم مىفرمايد: صبر نصف ايمان است [4].
و مىفرمايد: از جمله چيزهايى كه بسيار كم به شما داده شده، صبر و يقين است، و هر كس از اين دو بهرهمند شده باشد باكش نباشد كه قيام شب و صيام روز از دستش مىرود [5].
از حضرتش درباره ايمان سؤال شد، فرمود: ايمان صبر و سخاوت است [6].
و فرمود: صبر گنجى از گنجهاى بهشت است.
و فرمود: بهترين اعمال عملى است كه نفوس «به انجام آن مايل نبوده» آن را با اجبار به جا آورند [8].
و گفته شده: خداى تعالى به داود عليه السّلام وحى كرد: به اخلاق من متخلّق شو، من صبورم [9].
امام صادق عليه السّلام مىفرمايد: وقتى مؤمن وارد قبرش مىشود، نماز در طرف راست و زكات در طرف چپ اوست، و كارهاى خيرش بر سرش سايه افكند، و صبر در كنارى مىايستد، وقتى دو ملك براى سؤال وارد قبر مىشوند، صبر به نماز و زكات مىگويد. مواظب صاحبتان باشيد اگر نتوانستيد من خودم مواظبم.
و مىفرمايد: اگر هر مؤمنى كه به بلايى مبتلا مىشود صبر كند، اجر هزار شهيد دارد [10].
و مىفرمايد: خداى تعالى قومى را نعمت داد، شكر نكردند، باعث سوء عاقبت آنان شد، و
__________________________________________________
[1] و صبر كنيد كه خدا با صابران است. (سوره انفاق، آيه 46).
[2] بلى اگر صبر و تقوى پيشه كنيد چون كافران شتابان بر سر شما آيند خدا شما را به وسيله پنج هزار فرشته نشاندار يارى خواهد كرد.
(سوره آل عمران، آيه 125)
[3] ايشانند كه به درود و رحمت خدا مفتخر شدهاند و ايشانند هدايت شدگان. (سوره بقره، آيه 157)
[4]الصّبر نصف الايمان.
[5]من اقلّ ما اوتيتم، اليقين و عزيمة الصّبر و من اعطى حظّه منهما لم يبال ما فاته من قيام اللّيل و صيام النّهار.
[6]و سئل عن الايمان؟ فقال الصّبر و السّماحة.
[7]الصّبر كنز من كنوز الجنة.
[8]افضل الاعمال ما اكرهت عليه النّفوس.
انجام چنين عملى نياز به گونهاى از صبر دارد كه صبر بر عمل ناميده مىشود.
[9]تخلّق باخلاقى، انا الصّبور.
[10]من ابتلى من المؤمنين ببلاء فصبر عليه كان له اجر الف شهيد.
ترجمهاخلاق ص : 359
قومى را به مصائب مبتلا كرد، و آنها صبر كردند، بر ايشان به نعمت تبديل شد [1].
و از پدر بزرگوارش نقل مىكند: هر كس براى مقابله با مصائب دنيا صبر را آماده نكند در مقابلشان عاجز مىشود [2].
امام باقر عليه السّلام مىفرمايد: بهشت در ناراحتىها و صبر پيچيده شده پس هر كس بر سختيهاى دنيا صبر كند داخل بهشت مىشود، و جهنم در لذّات و شهوات پيچيده شده پس هر كس نفس خود را از لذّت و شهوات بهرهمند كند، داخل آتش مىشود [3].
أمير المؤمنين عليه السّلام مىفرمايد: ايمان بر چهار پايه استوار است، يقين، صبر جهاد و عدل [4].
|