الف: گفتار معصومين در مورد اخلاق
در كتاب كافى از امام باقر عليه السّلام روايت شده: «هر مؤمنى خوش اخلاقتر باشد، از نظر ايمان كاملتر است» [1].
از پيامبر اكرم صلى اللّه عليه و آله و سلّم: «روز قيامت برتر از حسن اخلاق در ميزان عمل هيچ بندهاى نهاده نمىشود» [2].
از امام صادق عليه السّلام: «بعد از انجام واجبات هيچ عملى در نزد خداوند محبوبتر از اين نيست كه
__________________________________________________
[1]انّ اكمل المؤمنين ايمانا احسنهم خلقا.
[2]ما يوضع في ميزان امرئ يوم القيامة افضل من حسن الخلق.
ترجمهاخلاق ص : 26
مردم از اخلاق انسان در آسايش باشند.
از امام صادق عليه السّلام: «پيامبر اكرم فرمود: پاداش انسان خوش اخلاق مانند كسى است كه دائما در نماز و روزه باشد» [1].
از پيامبر اكرم صلى اللّه عليه و آله و سلّم: «آنچه كه بيش از همه چيز امّت مرا وارد بهشت مىكند، پرهيزكارى و حسن خلق است كه خانهها را آباد و عمرها را طولانى مىكند».
از امام صادق عليه السّلام: «همچنان كه خورشيد يخ را ذوب مىكند حسن خلق گناه را محو مىكند [2]».
از امام صادق عليه السّلام: «خداوند تعالى در مقابل حسن خلق به بندهاش مانند كسى كه شبانه روز در راه خدا جهاد كرده باشد پاداش مىدهد».
از امام صادق عليه السّلام: «حسن خلق صاحبش را به درجه كسى كه دائما در نماز و روزه باشد مىرساند».
شخصى درباره حسن خلق از رسول اكرم صلى اللّه عليه و آله و سلّم: توضيح خواست: حضرت اين آيه شريفه را تلاوت فرمود:«خُذِ الْعَفْوَ وَ امُرْ بِالْعُرْفِ وَ اعْرِضْ عَنِ الْجاهِلِينَ» 7: 199[3] سپس فرمود حسن خلق آن است كه با كسانى كه با تو قطع رابطه كردهاند رابطه بر قرار كنى و به كسانى كه تو را محروم كردهاند بخشش كنى و كسى را كه بر تو ظلم كرده عفو نمايى.
پيامبر اكرم صلى اللّه عليه و آله و سلّم فرمود: «من مبعوث شدم تا اخلاق نيكو را تكميل كنم» [4].
مردى بار اول از روبرو نزد پيامبر اكرم صلى اللّه عليه و آله و سلّم آمد و عرض كرد يا رسول اللّه دين چيست؟ حضرت فرمود: حسن خلق.
بار دوم از طرف راست آمده عرض كرد يا رسول اللّه دين چيست؟ حضرت فرمود: حسن خلق.
بار سوم از طرف چپ آمده عرض كرد يا رسول اللّه دين چيست؟ حضرت فرمود: حسن خلق.
بار چهارم از پشت سر آمد و عرض كرد يا رسول اللّه دين چيست؟ حضرت به طرف او برگشت و فرمود: آيا نمىفهمى؟ دين اين است كه غضب نكنى.
از پيامبر اكرم صلى اللّه عليه و آله و سلّم سؤال شد: بدبختى چيست؟ فرمود: بد خلقى.
__________________________________________________
[1]انّ صاحب الخلق الحسن له مثل اجر الصائم القائم.
[2]انّ الخلق الحسن ليميت الخطيئة كما تميث الشمس الجليد.
[3] طريقه عفو و رحمت پيش گير و به نيكوكارى فرمان ده، اگر نپذيرفتند از مردم نادان روى بگردان. اعراف: 199.
[4]بعثت لاتمّم مكارم الاخلاق.
ترجمهاخلاق ص : 27
از پيامبر اكرم صلى اللّه عليه و آله و سلّم سؤال شد: كدام يك از اعمال برتر است؟ فرمود: حسن خلق.
از پيامبر اكرم صلى اللّه عليه و آله و سلّم: «بد خلقى اعمال خوب را محو مىكند همانطور كه سركه عسل را فاسد مىكند» [1].
از پيامبر اكرم صلى اللّه عليه و آله و سلّم: «خداوند عزّ و جل ابا دارد كه توبه بنده بد خلق را بپذيرد» [2].
سؤال شد: چرا اين طور است؟ فرمود: بنده بد خلق هنگامى كه از گناهى توبه مىكند در گناهى بزرگتر از آن مىافتد.
از امام صادق عليه السّلام: «بد خلقى ايمان را فاسد مىكند همچنان كه سركه عسل را».
از امام صادق عليه السّلام: «كسى كه اخلاقش بد باشد جانش در عذاب است» [3].
يكى از عرفا مىفرمايد: بد خلقى گناهى است كه با وجود آن كثرت نيكىها سودى نمىبخشد و خوش خلقى حسنى است كه با وجود آن كثرت گناهان ضررى نمىرساند.
خداى تعالى مىفرمايد: «لَقَدْ كانَ لَكُمْ فِى رَسُولِ اللَّهِ اسْوَةٌ حَسَنَةٌ» 33: 21[4].
|