مضرّات ثروت‏
مضرات ثروت نيز به دينى و دنيوى تقسيم مى‏شود.
مضرات دينى ثروت بر سه نوع است:
1 - اينكه انسان را به معصيت و گناه مى‏كشاند زيرا شهوات پيوسته تقاضاى اشباع دارند ولى عجز، انسان را از گناه باز مى‏دارد و يكى از راه‏هاى محفوظ ماندن از گناه عدم قدرت است.
2 - اينكه به بهره‏ورى بيش از حدّ از مباحات منجر مى‏شود. چه بسا انسان با كسب حلال نتواند بطور دلخواه از مباحات استفاده كند و در ورطه استفاده از اموال شبهه‏ناك بيفتد و به صفات و اخلاق مهلكه‏اى چون جدال و خصومت، سازش كارى، دروغ و نفاق تن در دهد تا بتواند آنچه را
__________________________________________________
[1]ما وقى المرء به عرضه فهو له صدقة.

ترجمه‏اخلاق ص : 306
كه مى‏خواهد به دست آورد.
3 - سومين ضرر ثروت كه هيچ ثروتمندى از آن در امان نيست غفلت از ياد خدا به سبب اشتغال به ثروت است و غفلت از خدا به هر صورتى خسران و زيان است و لذا حضرت عيسى بن مريم عليه السّلام فرمود: در مال سه ضرر نهفته است اول آنكه از غير حلال كسب شود.
گفته شد: اگر از حلال بدست آيد چه ضررى دارد؟ فرمود: اينكه در غير حق مصرف شود.
گفته شد: اگر كسى در حق مصرف كند چه زيانى دارد؟ فرمود: حفظ و اصلاح آن صاحبش را از خدا غافل مى‏كند.