|
وظيفه انسان در مقابل سخن چين
كسى كه سخن چين، مطلبى را برايش نقل مىكند در مقابل او شش وظيفه دارد:
1 - اينكه او را تصديق نكند. چه اينكه، او فاسق است و قرآن مىفرمايد:انْ جاءَكُمْ فاسِقٌ بِنَبَأٍ فَتَبَيَّنُوا 49: 6[2].
2 - اينكه او را از اين كار منع كند. چه اينكه خداى تعالى مىفرمايد:وَ أْمُرْ بالْمَعْرُوفِ وَ انْهَ عَنِ الْمُنْكَرِ 31: 17[3].
و سخن چينى از منكرات است و نهى از آن واجب.
3 - اينكه او را مبغوض دارد، زيرا او مبغوض خداست.
4 - اينكه به شخصى كه مطلب از او نقل شده گمان بد نبرد زيرا خداى تعالى مىفرمايد:
وَ اجْتَنِبُوا كَثِيرا مِنَ الظَّنِّ انَّ بَعْضَ الظَّنِّ اثْمٌ 49: 12[4].
5 - اينكه سخن چينى او را به تحقيق و تجسّس وادار نكند كه خداى تعالى مىفرمايد:وَ لا تَجَسَّسُوا 49: 12[5].
6 - اينكه خودش مرتكب كارى كه ديگران را از او نهى مىكند نشود، يعنى سخن چينى او را براى كسى كه سخن از جانب او نقل شده، نقل نكند.
در روايت است كه مردى نزد امير المؤمنين عليه السّلام آمده و درباره ديگرى بدگوئى كرد حضرت
__________________________________________________
[1]الجنّة محرّمة على المغتابين و المشّائين بالنّميمة.
[2] اگر فاسقى براى شما خبرى آورد درباره خبرش تحقيق كنيد. (سوره حجرات، آيه 6).
[3] امر به معروف كن و از منكر بازدار. (سوره لقمان، آيه 17).
[4] از بسيارى از گمانها اجتناب كنيد كه بعضى از گمانها گناه است. (سوره حجرات، آيه 12)
[5] و تجسّس نكنيد. (سوره حجرات، آيه 12).
ترجمهاخلاق ص : 244
فرمود: اى مرد ما در آنچه گفتى تحقيق مىكنيم اگر راست گفته باشى بر تو خشم مىگيريم و اگر دروغ گفته باشى عقابت مىكنيم و اگر بخواهى از تو دست برداريم «و درباره آنچه گفتى تحقيق نكنيم» رهايت مىكنيم، عرض كرد: يا امير المؤمنين دست از من بردار [1].
|