|
فوائد گرسنگى
1 - صفاى قلب، درخشش طبع و تيزبينى، زيرا سيرى حماقت و كودنى به بار مىآورد و قلب را كور مىكند و بخارات را در مغز زياد مىكند و حالى شبيه مستى به بار مىآورد.
__________________________________________________
[1]لا يدخل ملكوت السّماوات قلب من ملأ بطنه.
[2]الفكر نصف العبادة و قلّة الطّعام هي العبادة.
[3]لا تميتوا القلوب بكثرة الطّعام و الشّراب فانّ القلب كالزّرع يموت اذا كثر عليه الماء.
[4]انّ الشّيطان ليجرى من ابن آدم مجرى الدّم فضيّقوا مجاريه بالجوع و العطش.
[5]ما من شيء ابغض إلى اللّه تعالى من بطن مملوء.
[6]يا بنىّ اذا امتلأت المعدة نامت الفكرة و خرست الحكمة و قعدت الاعضاء عن العبادة.
ترجمهاخلاق ص : 215
2 - رقت و صفاى قلب كه انسان را براى درك لذت مناجات آماده مىسازد و سبب تأثّر از ياد خدا مىشود.
3 - انكسار و تواضع و زوال حالت گردنكشى و شادمانى كه ابتداى طغيان و غفلت از ياد خداست.
4 - اينكه در حال گرسنگى بلاء و عذاب خدا و اهل بلاء فراموش نمىشود، زيرا انسان سير، گرسنگى و گرسنگان را فراموش مىكند، ولى انسان زيرك هر بلائى را مشاهده كند بلاى آخرت را به ياد مىآورد، از گرسنگى خود به ياد گرسنگى اهل آتش مىافتد و به ياد مىآورد كه آنان غذايى جز ضريع [1] ندارند كه نه چاق مىكند و نه رفع گرسنگى مىنمايد، و از عطش خود عطش اهل آتش و اهل محشر در عرصات قيامت را به ياد مىآورد.
5 - درهم شكستن ميل به گناه و تسلّط بر نفس امّاره زيرا منشأ همه گناهان شهوات و قواى انسانى است و مادّه قوا و شهوات خوردنيها و نوشيدنيهاست.
6 - دفع خواب و دوام حال بيدارى، زيرا كسى كه سير است زياد آب مىنوشد، هر كس آب زياد بنوشد خوابش زياد مىشود و خواب زياد موجب تضييع عمر مىشود و در اين صورت است كه نعمت شب زنده دارى از انسان سلب مىشود و طبعش كودن و قلبش سخت مىگردد.
7 - اين كه مواظبت بر عبادت براى انسان آسان مىشود. زيرا خوردن زياد نياز به زمانى دارد كه انسان مشغول خوردن و كسب خوراكى و تهيه اسباب و آلات آن و جذب و دفع آن باشد.
8 - سلامتى بدن و دفع بيمارىها.
زيرا سبب تمام امراض، پرخورى و ايجاد زائدههايى از اخلاط است كه در اثر پرخورى در معده و رگها پيدا مىشوند. و معلوم است كه مرض به انسان فرصت عبادت نمىدهد و چون سبب تشويش خاطر مىشود ياد خدا و فرصت تفكّر را از صاحبش مىستاند و او را به انواع درمان چون رگ زدن و حجامت و دكتر و دارو و صرف هزينههائى در اين راه محتاج مىكند كه پس از بهبودى براى جبران آنها غالبا دچار خستگى و گناه مىشود.
__________________________________________________
[1] اشارهاى است به آيه شريفه سوره غاشيه:«لَيْسَ لَهُمْ طعامٌ الا مِنْ ضريع، لا يُسْمِنُ وَ لا يُغْنى من جوع 88: 6 - 7»آنها - اهل جهنم - طعامى جز ضريع ندارند كه نه سير مىكند و نه فربه.
ضريع در لغت نام گياهى است از تيره گياهان خار دار كه در صحراى حجاز مىرويد تا زمانى كه خشك نشده شتر از آن مىخورد ولى هنگامى كه خشك شود قابل خوردن نمىباشد.
صاحب قاموس قرآن مىفرمايد: ضريع در آيه نكره است يعنى ضريع بخصوصى است اين صفت دارد كه نه از گرسنگى سير مىكند و نه لاغر را فربه مىكند. و آنگاه از مجمع نقل مىكند كه رسول خدا فرمود: ضريع چيزى است در آتش دوزخ، خار مانند، تلختر از صبر، بدبوتر از مردار، سوزانتر از آتش، خدا آن را ضريع ناميده است.
ترجمهاخلاق ص : 216
در حديث است كه پيامبر اكرم صلى اللّه عليه و آله و سلّم فرمود: معده خانه دردها و پرهيز اصل هر داروئى است، به بدن آنچه را كه عادت دارد برسان [1].
9 - سبك شدن بار هزينه زندگى.
10 - امكان ايثار و انفاق مخارج زائد از حد ضرورت.
در كتاب مصباح الشريعة از امام صادق عليه السّلام روايت شده:
كم خورى در هر حال و در نظر هر قومى پسنديده است زيرا مصلحت ظاهر و باطن در كم خورى است.
خوردن تنها به چهار صورت پسنديده است. ضرورت، عدّه، فتوح و قوت. خوردن به صورت ضرورت مخصوص پرندگان و عدّه شيوه پرهيزكارانى است كه امور مردم را به عهده دارند و فتوح روش متوكّلين و قوت براى مؤمنين است [2].
و هيچ چيز از پر خورى براى قلب مؤمن مضرّتر نيست، پر خورى دو اثر به دنبال دارد، سنگ دلى و هيجان شهوت.
گرسنگى نان خورش مؤمن، غذاى روح، طعام قلب و سلامتى جسم است.
|