|
[دعا با تمام وجود]
بدان كه به كمال اجابت و خير دعا نمىرسى مگر اين كه باطن و روح و قلب تو نيز متصف به صفات دعا باشد و اتصاف به صفات دعا اين
ترجمهالمراقبات ص : 138
است كه باطن و روح و قلب تو دعا كند مثلا وقتى مىگويى: ارجوك لكل خير (اميد به تمام خيرات از جانب تو دارم) با باطن و روح و قلبت اميدوار به خدا باشى. و هر كدام نيز آثارى دارند كه بايد در عملت نمودار شوند. كسى كه اميد در باطن و روح او بوجود آمده باشد گويا تمامى وجودش اميد و زندگيش همراه با اميد است. و كسى كه با قلبش اميدوار باشد اعمالى كه با اختيار و تصميم انجام مىدهد بهمراه اميد خواهد بود. بنابراين بپرهيز از اين كه اميد در هيچ جنبهاى از جنبههايت پيدا نشود. اگر مىخواهى ببينى كه رجاء و اميد در تو هست به كارهايت نگاه كن ببين آيا در حركاتى كه از تو سر مىزند، اثر آن كه همان طلب و خواستن است را مىبينى يا نه. فرمايش معصوم عليه السّلام را نشنيدهاى كه فرمود: «كسى كه اميد به چيزى داشته باشد آن را طلب مىكند»«» و واقعا چنين است زيرا اگر در حالات اميدواران اهل دنيا در امور دنيوى بنگرى، مىبينى آنها اگر از شخص يا چيزى اميد خيرى داشته باشند، به اندازه اميدشان آن را از آن شخص يا آن چيزى كه به آن اميد دارند، طلب مىكنند. مثلا تاجرى كه تجارت كرده و كارگرى كه كار مىكند همه و همه به اين جهت است كه خير و خوبى را در تجارت و كار مىبينند. و همچنين هر گروهى خواستههاى خود را از جايى كه اميد دارند طلب مىكنند و تا رسيدن به آن از پاى نمىنشينند. ولى اكثر اميدواران بهشت و آخرت و فضل و كرامت خدا چنين نيستند و بهمين
ترجمهالمراقبات ص : 139
علت هيچگاه هم به آرزوى خود نمىرسند. زيرا اگر اميد به اين امور داشتند، طبق قانون فوق در پى آن مىرفتند. و بهر اندازه اميد در انسان پيدا شود، بهمان مقدار نيز اثر آن كه همان طلب است بوجود مىآيد.
ساير مضامين دعا مثل تسبيح، تهليل، تحميد، تضرع، خضوع، ترس، استغفار و توبه نيز همينطور است. زيرا گاهى حقيقت اين صفات در انسان بوجود مىآيد و گاهى فقط آن را ادعا مىكنيم ولى فقط زمانى آثار آنها آشكار مىشود كه حقيقت آنها بوجود آمده باشد. و اگر اثر آنها محقق نشد بايد بدانيم كه ادعايى بيش نبوده است مثلا اگر گمان مىكنى در باطن و با روح و قلبت خدا را تسبيح مىكنى و او را نيز از تمام نقائص منزه مىدانى، چرا به وعده او در مورد رزق خود مطمئن نيستى در حالى كه او رزق تو را تضمين نموده است. و زمانى كه او را از شريك منزه مىدانى چرا در اطاعت او از ديگرى مىترسى؟ و در طاعت ديگران و سرپيچى از فرمان او، از او نمىترسى؟ بلكه اگر واقعا مىدانستى كه خداوند دعاى تو را شنيده و باطن تو را مانند ظاهرت مىبيند و تو پرورش يافته و تحت اراده او هستى و او مىتواند تو را پاداش داده يا مجازات نمايد، تو را نجات داده يا هلاك كند و تو را قبول يا رد كند، حداقل از گفتن دروغ و ادعاهاى پوچ مىترسيدى. بنابراين كسى كه مراسم بندگى را اظهار مىكند ولى در باطن اين گونه نباشد و خودش هم اين را بداند، مردم مىگويند: او مشغول مسخره كردن است نه عبادت ولى غالبا چنين نيست زيرا
ترجمهالمراقبات ص : 140
عبادت كننده معمولا از باطن خود غافل بوده و بهمين جهت عبادت خود را عبادتى واقعى و غير صورى پنداشته و نمىداند كه فريب خورده است. بهمين جهت از دسته مسخره كنندگان خارج و وارد گروهى مىشود كه خداوند درباره آنان فرموده است: ورشكستهترين افراد از حيث عمل كسانى هستند كه مىپندارند كارشان خوب است.»«» [8 -] از دعاهاى هر روز ماه رجب دعايى است كه در اقبال از امام صادق عليه السّلام روايت نموده است كه حضرت در جواب معلى - كه از او درخواست كرد دعايى به او بياموزد كه جامع تمام چيزهايى باشد كه شيعه در كتب خود گرد آورده است - فرمودند: اى معلى بگو:اللهم اني اسئلك صبر الشاكرين لك...
[9 -] دعايى ديگر دعايى است كه باز هم در اقبال از شيخ طوسى در باب دعاهاى هر روز ماه رجب روايت كرده است و آن دعا اين است:يا من يملك حوائج السائلين...
[10 -] اين دعا را نيز در اقبال روايت نموده است:«اللهم اني اسئلك بمعاني جميع ما يدعوك به ولاة امرك...»
و اين دعايى است با مضامين عالى كه درهايى از علم براى اهلش از آن گشوده مىشود.
[11 -] و از دعاهاى مهم دعايى است كه بنابر روايت شيخ، امام و آقاى ما - جان ما و تمام جهانيان فدايش و درود خدا بر او باد - آن را در
ترجمهالمراقبات ص : 141
مسجد «صعصعة» خوانده است. دعاى گرانقدرى كه با «اللهم يا ذا المنن السابغة» شروع مىشود.
[12 -] از دعاهاى مهم دعاهايى است كه «ابن ابى عياش» بنابر آنچه در اقبال است از توقيع مبارك امام عصر (عج) روايت نموده است.
[13 -] نيز از كارهاى مهم در اين ماه زيارت امام حسين عليه السّلام در اول و وسط ماه است.
|