[شب عرفه‏]
درباره شب عرفه روايت شده است كه دعاى خير در آن مستجاب است و كسى كه در آن به فرمانبردارى خداى متعال مشغول شود پاداش صد و هفتاد سال را دارد. شب مناجات بوده و كسى كه در آن شب توبه كند خداوند او را مى‏بخشد. و مستحب است دعايى كه اول آن«اللهم يا شاهد كل نجوى»
مى‏باشد، خوانده شود.
از مضامين اين مناجات گرانقدر غافل نشو. اگر اهلش باشى علومى در آن وجود دارد كه سزاوار است مسلمان تمام عمرش را صرف تحصيل آن نمايد. با زنده‏دلى و حضور قلب با آن دعا كن نه با غفلت.
درباره اسماء، صفات و كارهاى خداوند كه در آن آمده است انديشه نما
ترجمه‏المراقبات ص : 438
كه اگر مقدار بسيار كمى از حقايق آن را درك و بعضى از مرادات آن را بفهمى اين مطالب را باور خواهى كرد.
منظور از نامهايى كه در اين دعا با آن به خدا سوگند ياد مى‏شود، نام لفظى و زبانى است، يا اسمى است كه وجود خارجى و عينى دارد؟ شايد با تفكر در آن بخصوص در فرازهايى مانند:«و باسمك الذي رفعت به السموات بلا عمد و سطحت به الارض،...
و به نامت كه با آن آسمان‏ها را بى‏ستون برافراشته و زمين را گسترده نمودى...» دريابى كه مراد اسم عينى است. و نيز اين فراز:«و باسمك السبوح القدوس البرهان الذي هو نور على كل نور، و نور من نور، و نور يضي‏ء منه كل نور اذا بلغ الارض انشقت...،
با نام سبوح، قدوس و برهانت كه نور آن افزون از تمام نورها و نورى است از نور و نورى است كه هر نورى از آن روشنى مى‏گيرد، و آنگاه كه به زمين رسد شكافته مى‏گردد...» با نامهاى لفظى سازگارى ندارد. زيرا اين صفات را در نامهاى لفظى نمى‏توان تصور كرد مگر اين كه آنها را طورى تفسير كنيم كه به نامهايى كه وجود خارجى دارند برگردند.
در اين مناجات و بيشتر مناجاتهاى طولانى تصريح شده است كه وجود هر چيز و آفريدن آن فقط با نامهاى خداست كه از اين مطلب نبايد غفلت نمود. بهمين جهت در اين معانى انديشه كن، شايد با نور تفكر به علوم حقيقى كه تاكنون از آن غافل بوده‏اى و اسرار وجود دسترسى پيدا كنى. همان كه در قرآن عزيز با عبارت ايمان به خدا،
ترجمه‏المراقبات ص : 439
فرشتگان، كتابها و پيامبران او و روز قيامت، به آن اشاره شده است. و آنگاه نعمت كسى كه اين مطالب را به تو آموخته است سپاسگزارى كن.
از پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم نيز ده تسبيح روايت شده است كه اگر كسى آن را هزار بار بخواند، هر چيزى كه از خدا بخواهد به او عنايت مى‏فرمايد مگر اين كه قطع رحم يا گناهى را درخواست نمايد.
زيارت امام حسين عليه السّلام در اين شب مستحب است.
از كارهاى مهم اين شب مراجعه به حاجيان معصوم عليهم السّلام در اول و آخر آن است، همانگونه كه بارها در اوقات شريف گفته‏ايم.