ترجمهالمراقبات ص : 235
[پرسش و پاسخ]
در اينجا اين سؤال پيش مىآيد كه اگر عطاياى خداوند اين گونه است، پس دعا چه فايدهاى دارد؟ و معناى اجابت چيست؟ بايد گفت:
فايده دعا اصلاح حكم و حكمت الهى است. زيرا گاهى حالات و اعمال بنده بگونهاى است كه حكمت الهى اقتضا مىكند او را از خير خاص محروم نمايد، ولى وقتى دعا با آن اعمال و حالات همراه شود، حكمت الهى اقتضا مىكند او را از آن خير محروم ننمايد. از طرف ديگر، دعا فوايد زياد ديگرى غير از اجابت دارد. [5 -] اميدوارى به خدا و قطع اميد از ديگران. خداوند مىفرمايد:
«و با اميد و آرزو و ترس او را بخوانيد.»«» و در «كافى» و ساير كتابهاى معتبر نيز از امام صادق عليه السّلام و او از پدرانش عليهم السّلام و آنها از پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم روايت كردهاند كه خداوند متعال به يكى از پيامبرانش وحى كرد:
«قسم به عزت و جلال و مجد و ارتفاع من بر عرشم، بلاشك اميد هر كسى را كه به غير من اميدوار شود حتما قطع مىكنم، و بدون ترديد و حتما لباس خوارى در ميان مردم به او مىپوشانم، و يقينا و بطور قطع او را از قرب خود كنار مىزنم، و بىترديد و بلاشك او را از پيوستن به خودم دور مىكنم. در حالى كه سختيها در دست من است اميد او در
ترجمهالمراقبات ص : 236
سختيها به ديگران و به ديگران اميدوار است و در ديگران را مىكوبد در حالى كه كليد درها در دست من بوده و درها هم بسته است، و درب من براى كسى كه مرا بخواند باز است. كيست كه در حوادث ناگوار به امن اميد بسته و من اميد او را براى بر طرف شدن ناگواريش قطع كرده باشم كيست كه براى كار مورد علاقهاش به من اميدوار شده و من اميد او را از خود قطع نموده باشم تمام آرزوهاى بندگان نزد من محفوظ است. ولى آنها به حفظ من راضى نشدند، آسمانهاى خود را پر از كسانى نمودم كه از تسبيح من خسته نمىشوند و به آنان دستور دادم درها را بين من و بندگانم نبنديد ولى بندگانم به سخن من اعتماد نكردند.
آيا نمىداند اگر حادثهاى از حوادث ناگوار من به او برسد كسى جز من نمىتواند آن را برطرف كند آيا من كه قبل از درخواست عطا مىكنم، فكر مىكند اگر از من درخواست شود خواسته او را نمىدهم آيا من بخيلم كه بندهام مرا بخيل مىداند آيا جود و كرم، مال من نيست آيا عفو و رحمت بدست من نيست آيا محل آرزوها نيستم چه كسى غير من آرزوها را قطع مىكند آيا اميدواران نمىترسند كه به غير من اميدوار مىشوند اگر اهل آسمانها و زمينهايم همگى آرزو كنند و به هر كدام از آنان باندازه تمام آنچه همگى آرزو كردهاند، بدهم باندازه جزء ذرهاى از داراييم كم نمىشود. و چگونه مالى كه من سرپرست اويم كم مىشود
ترجمهالمراقبات ص : 237
چه بيچارهاند كسانى كه از رحمتم مأيوس هستند. چه بدبختند كسانى كه از دستوراتم سرپيچى كرده و من را در نظر ندارند».
و در حديث قدسى آمده است: «من نزد گمان بنده مؤمنم هستم.
پس نبايد جز خير به من گمان داشته باشد».
رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله و سلّم فرمودند: «در حالى به درگاه خداوند دعا كنيد كه يقين به اجابت او داريد».
از امام صادق روايت شده كه فرمودند: «وقتى كه دعا كردى، گمان كن كه حاجت تو دم در است.» و در روايت ديگرى چنين آمده است:
«دلت را متوجه كن و گمان كن حاجت تو دم در است».
نيز روايت شده است: «فرعون در حال غرق شدن از موسى كمك خواست ولى او را يارى نكرد، خداوند به موسى وحى كرد علت اين كه فرعون را يارى نكردى، اين بود كه تو او را نيافريدهاى و اگر از من يارى مىخواست ياريش مىنمودم». داستان قارون و سرزنش خداوند، حضرت موسى را، بخاطر يارى نكردن او نيز معروف است.
|