|
خاتمه: در ذكر ترجمه پارهاى از روايات شريفه است
براى تتميم فائده و تبرك به كلام عترت طاهره.
در كافى شريف سند به سعد مىرساند از حضرت باقر العلوم عليه السلام كه فرمود: «اى سعد، تعلّم كنيد قرآن را زيرا كه قرآن مىآيد روز قيامت در بهترين صورتها.» پس فرمود قريب به اين معنى كه: در هر يك از صفوف خلايق از مؤمنين و شهداء و انبياء و در صف ملائكة اللّه عبور كند، و آنها همه گويند اين از ما نورانىتر است تا آن كه رسول ختمى معرفى آن كند.
- الى آخر الحديث.«» و از حضرت صادق روايت كند كه «خداى تعالى وقتى كه جمع فرمايد اوّلين و آخرين را، ناگاه آنها شخصى را مىبينند كه پيش مىآيد كه هرگز صورتى از او بهتر ديده نشده.»«» و احاديث به اين مضمون بسيار است و دليل واضح بر گفته اهل معرفت است كه از براى موجودات اين
آدابالصلاة ص : 210
عالم در آخرت صورتهاى اخروى است.
و از احاديث اين باب صورت اخروى اعمال نيز مستفاد شود. كافى شريف سند به حضرت باقر العلوم عليه السلام رساند كه فرمود: «رسول خدا فرمود: من و كتاب خدا و اهل بيتم اول كسى هستيم كه وارد شويم بر عزيز جبّار، پس از ما امّت من وارد شوند. پس از آن سؤال كنم كه چه كرديد با كتاب خدا و اهل بيت من.»«» و در حديث ديگر است كه مىفرمايد جبّار عزّ و جلّ به قرآن: «به عزت و جلال و بلندى مقامم قسم كه البتّه اكرام كنم كسى را كه اكرام كرده است تو را، و اهانت كنم كسى را كه اهانت كرده تو را.»«» و بايد دانست كه اگر احياء احكام و معارف قرآن را به عمل به آن و تحقّق به حقيقت آن نكنيم، در آن روز جواب رسول خدا را نتوانيم داد. كدام اهانت بالاتر از آن است كه پشت پا به مقاصد و دعوتهاى آن زده شود؟ اكرام قرآن و اهل آن، كه اهل بيت عصمت است، فقط به بوسيدن جلد آن و ضريح مطهّر اينها نيست، اين يك مرتبه ضعيفه از احترام و اكرام است، كه اگر به دستورات آن و فرمايشات اينان عمل كرديم مقبول است، و الا شبيه به استهزاء و بازيچه است. و در احاديث شريفه تحذير سخت شده است از قارى قرآن كه عامل به آن نباشد، چنانچه از عقاب الأعمال شيخ صدوق رضوان اللّه عليه منقول است به سند خودش از رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله و سلّم كه فرمود در حديثى كه «كسى كه تعلّم قرآن كند و عمل به آن نكند و حبّ دنيا و زينت آن را بر آن ترجيح دهد و اختيار كند، مستحقّ سخط خدا شود، و مىباشد در درجه با يهود و نصارى كه كتاب خدا را به پشت سر خود انداختند. و كسى كه قرائت قرآن كند و اراده كند به آن سمعه«» و وصول به دنيا را، ملاقات كند خدا را
آدابالصلاة ص : 211
در صورتى كه روى او استخوانى است كه گوشت بر آن نمىباشد، و قرآن به پشت گردن او زند تا داخل آتش شود و بيفتد در آتش با كسانى كه افتادند. و كسى كه قرائت قرآن كند و عمل به آن نكند، محشور كند خدا او را روز قيامت كور. مىگويد: پروردگارا، چرا مرا كور محشور كردى با اينكه بينا بودم؟ فرمايد: چنانچه آيات ما آمد تو را و نسيان آنها را كردى، همين طور امروز نسيان شدى.«» پس امر شود كه او را در آتش اندازند. و كسى كه قرآن را بخواند براى رضاى خدا و براى ياد گرفتن معالم دين، مىباشد از براى او، از ثواب، مثل جميع آنچه عطا شده است به ملائكه و انبياء مرسلين (ع)».
«و كسى كه تعلّم كند قرآن را و اراده كند به آن رياء و سمعه را تا مجادله كند با آن باسفهاء و مباهات كند به آن بر علماء و طلب كند به آن دنيا را، از هم جدا كند خدا استخوانهاى او را در روز قيامت. و نمىباشد در آتش عذاب كسى از او شديدتر، و هيچ نوعى از انواع عذاب نيست مگر آن كه به آن معذّب شود از شدّت غضب و سخط خدا بر او».
«و كسى كه تعلّم قرآن كند و تواضع كند در علم و تعليم كند بندگان خدا را و خواهش كند از ثواب آن چه نزد خدا است، نمىباشد در بهشت كسى كه ثوابش بزرگتر باشد از او، و هيچ منزل و درجه رفيعه نفيسهاى نيست در بهشت مگر آنكه در آن نصيب او وافرتر و منزل او شريفتر است.»«» و در خصوص تفكّر در معانى قرآن و اتّعاظ به آن و تأثر از آن نيز روايات كثيره وارد است، چنانچه در كافى شريف سند به حضرت صادق رساند كه فرمود: «همانا در اين قرآن است محل نور هدايت و چراغهاى شبهاى تار، پس جولان دهد جولان دهنده بصر خود را و باز كند از براى روشنايى نظر خويش را، زيرا كه تفكّر زندگانى قلب بينا است، چنانچه طالب نور به نور راه مىرود در ظلمات.» -«» انتهى. مقصود حضرت آن است كه انسان چنانچه با
آدابالصلاة ص : 212
نور ظاهرى در ظلمات بايد مشى كند تا از خطر پرتگاهها مصون باشد، با قرآن، كه نور هدايت و مصباح المنير راه عرفان و ايمان است، بايد در راه ظلمانى سير إلى الاخرة و إلى اللّه مشى كند تا در پرتگاههاى مهلك نيفتد.
و در معانى الاخبار در حديثى از حضرت امير مؤمنان عليه السلام منقول است كه فرمود: «فقيه حقيقى آن است كه ترك نكند قرآن را از روى بى ميلى و به غير آن متوجّه شود. آگاه باش كه خيرى نيست در علمى كه در آن تفهّم نباشد، و خيرى نيست در قرائتى كه در آن تدبّر نباشد، و خيرى نيست در عبادتى كه در آن تفقّه نباشد.»«» و در خصال و معانى الاخبار از رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله و سلّم حديث كند كه فرمود: «حمله قرآن عرفاء اهل بهشت مىباشند.»«» و معلوم است مقصود از اين حمل، حمل معارف و علوم قرآن است كه نتيجه آن در آخرت آن است كه در عداد اهل معرفت و اصحاب قلوب است، چنانچه اگر حمل صورت آن كند بدون اتّعاظ از مواعظ آن و تحمّل معارف و حكم آن و عمل به احكام و سنن آن، مثل آن چنان است كه خداى تعالى فرمايد:مَثَلُ الَّذينَ حُمِّلوُا التَّوْريةَ ثُمَّ لَمْ يَحْمِلوُها كَمَثَلِ الْحِمارِ يَحْمِلُ اسْفارا. 62: 5«»و احاديث شريفه در شئون قرآن شريف و آداب آن بيش از آن است كه در اين مختصر بگنجد. و السّلام على محمّد و آله.
|