نفى صراطهاى مستقيم‏

. «تَاللَّه لَقَدْ عُلِّمْتُ تَبلِيغَ الرِّسالاتِ وَ اتْمامَ الْعِداتِ وَ تَمامَ الْكَلِماتِ وَ عِنْدَنا اهْلَ الْبَيْتِ ابْوابُ الْحِكَمِ وَ ضِياءُ الْامْرِ. الا وَ انَّ شَرائِعَ الدّينِ واحِدَةٌ وَ سُبُلَهُ قاصِدَةٌ، مَنْ اخَذَ بِها لَحِقَ وَ غَنِمَ وَ مَنْ وَقَفَ عَنْها ضَلَّ وَ نَدِمَ» «1»به خدا سوگند كه روش تبليغ رسالت‏ها، تحقق وعده‏ها و عينيّت يافتن شعارها همه را به كمال به من آموخته‏اند، آرى، دريچه‏ى هر حكمت و روشنايى امور، همه، در نزد ما- خاندان پيامبر- است. به هوش باشيد كه آبشخورهاى دين يكى بيش نيست، و راه‏هايش همه، معتدل و همسو است، و چنگ يا زنده به آن، به كاروان حق مى‏پيوندد و سود مى‏برد و سر تافته و بازمانده از آن، به گمراهى و پشيمانى كشيده مى‏شود.
نكته‏ها و پيام‏ها
1- رهبرى اهل بيت عليهم السلام و امامان شيعه از على عليه السلام تا حضرت مهدى (عج) برگرفته از تعاليم وحيانى است نه سليقه‏هاى شخصى و خواسته‏هاى نفسانى.
2- مقصود از تحقق و اتمام وعده‏ها در خصوص حضرت على عليه السلام به‏ وقوع پيوستن حوادثى است كه پيامبر به وى خبر داده بود از جمله كيفيّت و زمان و مكان شهادت او. و مقصود از «كلمات» در اين گفتار امام عليه السلام، اصول كلى در نظام زندگى افراد بشر است و آن: رابطه انسان با خدا، رابطه انسان با خويشتن، رابطه انسان با جهان، و رابطه انسان با انسان‏ها است كه همه آنها به امام على عليه السلام تعليم شده بود.
3- اسلام صراطى است مستقيم و راهى است هموار و روشن، و پيوستن به آن، دورى و گسستن از «راه‏هاى پراكنده» است. آنچه، در اسلام است صراط مستقيم است نه صراطهاى مستقيم.
4- هر چند شكل تحقق عينى مكتب و شيوه‏هاى رهروى، متفاوت است ولى همه آنها داراى وحدت منسجم در ابعاد زير است:
الف- وحدت در هدف و مقصد: هر چند مسائل آنان انفكاك‏پذيرند همانند مسائل اخلاقى، عبادى، سياسى، اقتصادى و ... ولى در نهايت به يك هدف منتهى مى‏شوند و آن تقرب جستن به خدا و قرار گرفتن در جاذبه شعاع نور الهى است.ب- وحدت در رهبرى و سير تكاملى بشر به قله كمال. نماز و روزه هر كدام بافت و تركيب خاصى دارد ولى در نهايت هر دو وسيله‏اى است براى رساندن انسان به مقام عبوديت و قرب الهى.