|
طبقهبندى جامعه از نظر علم و آگاهى
. «النَّاسُ ثَلاثَةٌ: فَعالِمٌ رَبَّانِىٌّ وَ مُتَعَلِّمٌ عَلى سَبيلِ نَجاةٍ وَ هَمَجٌ رَعاعٌ، اتْباعُ كُلِّ ناعِقٍ، يَميلُونَ مَعَ كُلِّ ريحٍ لَمْ يَسْتَضيئُوا بِنُورِ الْعِلْمِ وَ لَمْ يَلْجَؤُوا الى رُكْنٍ وَثيقٍ.» «2»مردم سه دستهاند: داناى خداشناس، آموزندهاى كه در راه رستگارى كوشا است. و نادانان بىارادهاى كه در پى هر صدايى مىدوند و با هر بادى به سويى خيزند. نه از روشنى دانش فروغى يافتند و نه به پناهگاه استوارى، پناه بردند.
نكتهها و پيامها
1- گروه دانشمندان: الف) عالمان عامل و آنان كسانى هستند كه خدا را بهخوبى مىشناسند و به احكام دين آگاهند و بدانچه مىدانند عمل مىكنند.ب) عالمان بى عمل؛ اينان گروهى هستند كه تنها علم آموختهاند و از آن هيچ بهرهاى نمىبرند، قرآن درباره آنها مىفرمايد: «مَثَلُ الَّذينَ حُمِّلُوا التَّوْراةَ ثُمَّ لَمْ يَحْمِلُوها كَمَثَلِ الْحِمارِ يَحْمِلُ اسْفاراً.» «1»
كسانى كه مكلّف به تورات شدند و حق آن را ادا نكردند مانند دراز گوشى هستند كه كتابهايى حمل مىكند.
2- طالبان دانش: اين گروه در پرتو كوشش خود سرانجام به رستگارى خواهندرسيد و از مشكلات جهل و گمراهى و آلت دست ديگران قرار گرفتن، نجات مىيابند. چنان كه رسول خدا صلى الله عليه و آله مىفرمايد: «مَنْ سَلَكَ طَريقاً يَطْلُبُ فيهِ عِلْماً سَلَكَ اللَّهُ بِهِ طَريقاً الَىالْجَنَّةِ.» «2»هر كس جهت تحصيل دانش به راهى رود خدا راهى بسوى بهشت بر او مىگشايد.
3- نادانان بى اراده: اين قشر به سبب نداشتن آگاهى لازم در مسائل دينى و حوادث اجتماعى، نمىتوانند تحليل و تفسير صحيحى از آن داشته باشند. بنابراين ناگزير به سخن ديگران گوش فرا مىدهند و از ديگران تبعيت مىكنند، اينجاست كه سودجويان و شياطين با فرصتطلبى، فضاى زندگى آنان را جولانگاه خود مىسازند. اين قشر:
الف) بيش از آن كه به منطق كلام توجه كنند تحت تأثير جوسازىها قرار مىگيرند.
ب) همراه با جريان حاكم بر جامعه حركت مىكنند.
ج) معمولًا زحمت پىگيرى و تحقيق و مطالعه و كشف حقايق را به خود نمىدهند.
د) از آنجا كه حقيقت امر به راحتى بر آنان مشتبه مىگردد، روحيهاى ناپايدار دارند و نمىتوانند بر محورى استوار و ثابت چنگ بزنند و ذهن خود را فارغ از قال و قيلها متوجه حقيقت سازند.
.
|