پس از مرگ
شهيد ثانى- رحمه الله عليه- فرمودند: «در قبر و عالم برزخ از مومن و كافر محض به تفصيل سوال خواهد شد. يعنى اين كه از كليه اصول عقايد و فروع آن مثل نماز، روزه، حج، جهاد و ... سوال مىشود. اما از كسانى كه ضعيف العقل هستند و يا حجت الهى در ايمان بر آنها ثابت نشده، به طور اجمال از كفر و ايمانشان بازجويى مىشود.»از بيانات علما و بزرگان به دست مىآيد كه چهار گروه (اطفال- افراد كم عقل- جاهل قاصر و كسى كه فسق عملى ندارد) عذاب برزخى ندارند. زيرا يا امكان دسترسى به عقايد صحيح و لوازم ايمان رانداشتهاند و يا مستعضف فكرى، فرهنگى و يا عقب افتادگان فكرى هستند.نكته مهم ديگرى كه بايد در آن تأمل كرد اين است كه پس از مرگ، دفتر اعمال انسان بسته نمىشود، زيرا بعضى از اعمال متوفى اعم از سيئه و حسنه مىتواند اثرات منفى و يا مثبت ماندگارى بر فرد و يا جامعه بگذارد. و تا زمانى كه آن اثر باقى است به مناسبت آن اثر روح هم در عذاب يا آرامش باقى مىماند. لذا ثواب كارهاى خير انسان بعد از مرگ هم براى ميّت نافع است.
|