فصل اول: كليات
در اين فصل پس از بيان اهميت خانواده از ديدگاه اسلام، ضرورت و اهميت مديريت در خانواده، نقش هر كدام از زن و شوهر در مديريت خانواده، وظايف مديريتى و آسيبهاى سوء مديريت در خانواده به بحث گذاشته مىشود.هدف اساسى اين فصل آن است كه فراگيران، خانواده را مقدس شمارند و به ضرورت و اهميت مديريت در اين نهاد مقدس پى ببرند و از آسيبهاى سوء مديريت در خانواده آگاه شوند.
هدفهاى آموزشى، گرايشى و رفتارى فصل اول:
از فراگيران عزيز انتظار مىرود كه پس از مطالعه اين فصل:
1. از اهميت خانواده از ديدگاه اسلام آگاه گردند؛
2. ضرورت و اهميت مديريت در خانواده را بشناسند؛
3. با نقش زن و شوهر در مديريت خانواده آشنا شوند؛
4. از وظايف مديريتى در خانواده آگاه شوند؛
5. از آسيبهاى سوء مديريت در خانواده اطلاع يابند؛
6. به مسئوليتهاى خانواده، بيشتر علاقهمند شوند؛
7. به بهتر اداره كردن خانواده گرايش يابند؛
8. اهميت خانواده و دليل مقدس بودن آن را توضيح دهند؛
9. نقش زن و شوهر را در مديريت خانواده بيان كنند؛
10. وظايف مديريتى را در عرصه خانواده برشمارند؛
11. آسيبهاى سوء مديريت در خانواده را شرح دهند.
مقدمه
در عالم، بنايى محبوبتر از خانواده در پيشگاه خداوند سبحان نمىتوان سراغ گرفت.تشكيل چنين بنايى، نيازى اجتماعى است و شرع مقدس اسلام بر آن تأكيد فراوان دارد. قرآن كريم، مسلمانان را به ازدواج و تشكيل خانواده ترغيب مىكند. روايات بسيارى در ارزش و اهميت و تقدس بناى خانواده از اهل بيت (ع) نقل شده است. خرد انسانى نيز آن را امرى مستحسن دانسته و بر آن تشويق مىكند. در آيهاى مىخوانيم:وَ أَنكِحُوا الْأَيَامَى مِنكُمْ وَالصَّالِحِينَ مِنْ عِبَادِكُمْ وَإِمَائِكُمْ إِن يَكُونُوا فُقَرَاءَ يُغْنِهِمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ. (نور: 32)بىهمسران خود و غلامان و كنيزان درستكار را همسر دهيد. اگر تنگدستند، خداوند آنان را از فضل خويش بىنياز خواهد كرد و خدا گشايشگر داناست.پيغمبر اكرم (ص) مىفرمايد:هر كس دوست دارد از سنّت من پيروى كند، بايد ازدواج كند كه ازدواج سنّت من است. «1»زنى حضور امام باقر (ع) شرفياب شد و عرض كرد: من زنى تارك دنيا هستم. حضرت پرسيد: منظورت از ترك دنيا چيست؟ گفت: تصميم دارم هيچگاه ازدواج نكنم. فرمود: چرا چنين تصميمى گرفتهاى؟! گفت: تا فضيلت و شرافتى در راه خدا كسب كنم. حضرت فرمود:اگر تنها زيستن فضيلت بود، فاطمه [س] از تو به آن سزاوارتر بود؛ زيرا هيچ فضيلتى نيست كه كسى در آن از فاطمه سبقت گيرد و پيش تازد. «2»در سخنى از حضرت رضا (ع) مىخوانيم:
اگر درباره ازدواج حتى آيهاى نازل نشده بود و سنّت و روايتى نيز وجود نداشت، همان نيكى به خويشان و انس و الفتى كه با ديگران در آن وجود دارد به اندازهاى هست كه انسان عاقل و خردمند، به آن رغبت كند و انسان موفق و كاردان به سوى آن شتاب ورزد. «3»ازدواج در منظر اسلام، پيمانى است مقدس و به تعبير فقها شائبهاى از عبادت در آن وجود دارد «وَ فيهِ شائِبَةُ الْعِبادَةِ.» «1» از اين رو، فقه اسلامى ازدواج را مستحب مؤكّد و گاه واجب اعلام كرده است.مقدس بودن ازدواج و كانون خانواده را از چند جهت مىتوان تبيين كرد: نخست اينكه، ازدواج، حصار خودى را در هم مىشكند و با اين پيمان، دو گل به هم مىپيوندند و روحى واحد را تشكيل مىدهند و از حصار خودپرستى خارج مىگردند. اسلام، زن و مرد مجرّد را كه تن به ازدواج نمىدهند مذمّت كرده است. دوم اينكه، ازدواج از افتادن به گناه و معصيت جلوگيرى مىكند و موجبات طهارت و تعالى روح را فراهم مىسازد. سوم اينكه، ازدواج، يگانه مكتب صلاحيتدار تربيت نسل آينده است و چيزى نمىتواند جايگزين آن شود. «2»
|