جهنم بيمارستان الهي است
مرض‌هاي مختلف، داروهاي مختلف و بيمارستان تخصصي مختلف دارند. همه مريض‌ها را که در يک بيمارستان نمي برند. به همه مريض‌ها هم که يک دارو نمي دهند. هر مريضي را در بيمارستان مخصوص مي برند. جهنم هم بيمارستان است. اهل جهنم را به آنجا مي‌برند که معالجه بشوند. هر کدام، دارويي دارند که بايد استعمال کنند. داروي هاي آن‌ها چيست؟ انواع عذاب‌ها است. مثالي بزنم؛ وقتي که طلايي شش عيار يا هشت عيار است، چقدر بايد آتش به آن بتابد تا ناخاصلي‌ها از آن طلاها جدا بشود؟ اما آن طلايي که هجده عيار يا بيست و دو عيار است، آتش، خيلي زود کار آن را اصلاح مي کند و ناخاصلي آن، جدا مي شود.
انسان هم هر مقداري كه بيشتر گناه بکند، ناخاصلي پيدا مي کند و بايد اصلاح بشود. اگر توانستي خودت را در اين دنيا با توبه و انابه بدون آن بيمارستان و بدون آن داروها اصلاح بکني، خوشا به سعادت تو! اما اگر نتوانستي، آنجا بايد اصلاح بشوي؛ لذا در مورد بعضي از افراد در روايت هست كه به اندازة يك خريف بايد بمانند، تا پاک بشوند. يک خريف هزار دهر است و هر دهر، هزار سال است. اين اندازه بايد در جهنم بمانند، تا اصلاح و پاك بشوند،1 و بعد به بهشت بروند. شايد ميليون‌ها سال بايد در جهنم بمانند و عذاب بشوند، تا به بهشت بروند. البته اين، مربوط به گناهكاراني است كه در دنيا به خدا و پيغمبر و اهل بيت اظهار محبت مي کردند؛ اما آن‌ها که کافر و مشرک هستند که. هميشه بايد همان جا باشند و راه نجاتي ندارند. روايات هم در اين زمينه زياد است.2 البته ما خوشحاليم که اين عذاب‌ها مال ما نيست. اين‌ها مال مشرکان و کفار است. ما که علي دوست هستيم، شش دانگ بهشت مال خودمان است آقا! شش دانگ جهنم هم مال آن‌ها است؛ لکن حضرت حق، عادل است و مزد هر کسي را به او مي دهد. «مزد آن گرفت جان برادر که کار کرد». آنچه کار کردي، مزدش را مي گيري. اگر اطاعت و فرمان برداري كردي، مزدت را مي گيري، نه اينکه مزدت را مي گيري؛ بلکه صورت برزخي اين عبادات تو، بهشت مي شود كه به آن مي روي. اگر هم معصيت کردي، صورت برزخي آن، آتش مي شود و داخل آن مي روي. اين، آتشي است که خودت روشن کردي. خدا براي تو آتش روشن نکرده است؛ بلکه خودت اين آتش ها را روشن کردي؛ لذا مکرر عرض کرده‌ام که زمينِ بهشت و زمين جهنم را مجاني به ما مي دهند. زمينِ مجاني، مال تو آقا! آن را بساز. اگر اهل تقوا بودي ، مؤمن بودي و ولايتي بودي، قصرها و ويلاها و نهرها و اين‌ها را خودت مي سازي. اگر هم معصيت کار و بي بند و بار بودي، طبقات جهنم را براي خودت درست مي‌کني. خدا صورت برزخي اين اعمال را به آن مي دهد. اين، کار خداست. اگر درست نماز خوانده باشم، نماز من را به صورت يک غلام بسيار زيبا و عالي تحويل من مي دهند. اگر در نماز حواسم اين طرف و آن طرف باشد، صورت برخي آن ، مثل يک الاغِ شل و کور مي شود كه تحويل من مي دهند. خودم اين کار را کردم، نه خدا.
------------------------------
1. بحارالأنوار، ج 69 ، ص 6.
2. ر.ک: بحارالأنوار، ج8 ، ص 222.

منظور اين که اوضاع، خيلي وخيم است. آنچه که دربارة دنيا مي شنوي، بيشتر است از آنچه که مي بيني. جلوة دنيا و آنچه در مورد دنيا مي شنوي، بيشتر از حقيقت آن است؛ اما امور آخرتي به عکس است. آنچه واقعيت دارد، خيلي بيشتر و بزرگ‌تر از آن است كه مي گوييم و مي شنويم. آنچه من مي گويم، يک در صد آن چيزي است كه هست. واقعيت آن را نمي شود بگوييم.
کتاب‌هايي را که در اين زمينه نوشته اند، مطالعه بفرماييد؛ معرکه است. کفاية الموحدين 1 بسيار عالي و به زبان فارسي است. مي توانيد آن را مطالعه بکنيد. يا کتاب کلم الطيب اثر مرحوم آيت الله طيب را ببينيد؛ بسيار عالي است. اين‌ها را مطالعه کنيد و ببينيد چه خبر است! تفاسير قرآن را ببينيد درباة آيات عذاب چه مطالبي نوشته است!خيلي فوق العاده است؛ خدا مي داند.
------------------------------
1. تاليف نوري طبرسي ، اسماعيل