آشنايي با جناب همام جناب همام از اصحاب سرّ اميرالمؤمنين است؛ مثل كميل بن زياد نخعي. كه او هم از اصحاب سرّ حضرت است. خود كميل به حضرت امير عرض مي‌كند: «آيا من صاحب سر شما نيستم؟». حضرت مي‌فرمايند: «بله». چه مقاماتي داشتند اين‌ها! چه بنده‌هايي بودند و به چه مقاماتي رسيدند! آنان ولايت را درك كردند. همام، از اصحاب خاص و مخلص اميرالمؤمنين عليه السلام و از دلباختگان ولايت بود. همام در زمان اميرالمؤمنين شخصيت بسزايي داشته و از زهاد بوده است. دربارة اينكه اين همام، فرزند چه كسي بوده، اختلاف است. بنا بر فرمايش بعضي از بزرگانان، پسر شريح بوده است. در كتب رجال هم ديدم همين شريح را نوشته بودند؛ اما بعضي از محدثان، او را پسر عباده دانسته‌اند كه پسر برادر ربيع است.