مطالعه كتاب‌هاي اخلاقي
کتاب‌هايي که در اين باره نوشته شده است را مطالعه بکنيد، مخصوصاً كتاب‌هاي نراقييين اعلي الله مقامها الشريف. اين دو بزرگوار، بسيار عالي نوشته­اند؛ هم در معراج السعاده، هم جامع السعادات که هر دو از کتب بسيار عالي است مناسب است که انسان بگيرد و مطالعه بکند. همه کتب اخلاقي، انسان ساز است و انسان را مستعد مي کند براي اين که خدايي باشد. «من کان لله کان الله له؛7 هر كس براي خدا باشد، خدا هم مال او مي شود.» کتاب هاي اخلاق، اين‌گونه است؛ يعني انسان را به آن هدفي مي رساند که انبيا براي آن آمده اند. حيف است انسان مدتي در اين دنيا زندگي کند و برود و هيچ نفهمد؛ همين طور نفهم آمده است و نفهم هم برود. حيف است. اين را به خودم مي گويم؛ خدا شاهد است. انسان براي چه اينجا آمده؟ چه هدفي بود از خلقت او که اينجا آمد؟ آيا بايد همين طور بيايد و بخورد و بخوابد و عيش و نوش کند و برود؟ براي اين اينجا آمد؟ از حيوانات هم که همين کار مي آيد. پس چرا من اشرف از آن‌ها باشم؟! پس چون من اشرف از حيوان هستم، هدف ديگري از من مي خواهند. چه هدفي از ما مي خواهند؟ معرفت خدا، انس با او، ارتباط با او، رفاقت با او، هر چه مي گويد بگوييم چشم. سعادت تو، تکامل تو، عزت و پيروزي خودت، اين‌ها هدف زندگي است که نتيجة همان عبوديت و انس با خدا است.
------------------------------
7. بحارالأنوار، ج 79 ، ص 196 ؛ منهج الصادقين ، ج‏6، ص 40.

مگر او محتاج من و شماست؟ نه، خودت عزيز مي شوي، خودت شرافتمند مي شوي، خودت به کمال مي رسي. ابتداي مُردن که به عالم برزخ منتقل مي شوي، اول راحتي و عيش و نوشت مي شود. حيف است انسان بيايد و برود و هيچ بهره نبرد و همه فکرش دنيا باشد. حضرت موسي بن جعفر7فرمود:
سعي کنيد وقتتان چهار قسمت باشد. قسمتي از آنرا به مناجات با خدا اختصاص دهيد و قسمتي را به تحصيل معاش و قسمتي را هم به همنشيني با برادران دينيِ مورد اطمينان قرار دهيد که عيوبتان را به شما گوشزد مي کنند و در باطن با شما صادق و رو راست هستند و ساعتي را هم به لذت بردن از لذت هاي حلال قرار دهيد و به واسطه اين لذت بردن حلال است که مي توانيد قسمتهاي ديگر وقتتان را خوب انجام دهيد.1
حالا من مي روم دو شيفته کار مي کنم. خيلي خوب؛ آن هشت ساعت ديگر را به خانوادة خود مي رسي؟ به بچه ات مي رسي؟ به آخرت خود مي رسي؟ به کجا مي رسي آخر؟ نمي دانم.
از طرفي اينکه انسان هميشه بخواهد عبادت کند، اين هم درست نيست. اين را هم حضرت نهي کرده‌اند. «خير الأمور أوسطها»؛2 نه افراط و نه تفريط.
------------------------------
1. تحف‏العقول، ص 409 ؛ بحارالأنوار، ج 100 ، ص 12 (با اندكي تفاوت).
2. كافي، ج6 ،ص 541 .