ريشه‏هاى خوش خلقى‏
بدون ترديد، عوامل چندى در پيدايش و دوام نيك خويى مؤثّر است، از جمله:
1- ايمان كامل‏
ايمان به خدا، پيامبر و آيين آسمانى او، منشأ همه رفتارهاى نيك انسانى است:
«اكْمَلُ الْمُؤْمِنينَ ايماناً احْسَنُهُمْ خُلْقاً» «1»
مؤمنانى كه كاملترين ايمان را دارند، نيكخوترين مؤمنانند.
2- خردمندى‏
برخورد نيكو با همنوعان و برقرارى رابطه عاطفى با آنان، از كارهاى مورد پسند عقل سالم است، از اين رو خردمند، جز با خوش خلقى با ديگران برخورد نمى‏كند، امامِ خردمندان- حضرت على عليه السلام- مى‏فرمايد:
«الْخُلْقُ الَمحْمُودُ مِنْ ثِمارِ الْعَقْلِ» «2»
خلق پسنديده از ميوه‏هاى عقل است.
3- پاك سرشتى‏
نجابت خانوادگى و پاكى طينت نيز انسان را به نيكخويى وامى‏دارد و او را از هر گونه برخورد ناخوش و بدخويى بازمى‏دارد. همان امام فرمود:
«حُسْنُ الْخُلْقِ بُرْهانُ كَرَمِ الْاعْراقِ» «3»
خوش خلقى، دليل بزرگوارى اصل و ريشه‏ها است.