ب- نظم سلوكى
اگر به تاريخ زندگى معصومين (ع) نظرى بيفكنيم، درخواهيم يافت كه سراسر زندگى آن بزرگان در همه زمينهها از نظم خاصى برخوردار بوده است. در روايتى آمده است كه روزى امام حسين (ع) از پدرش اميرمؤمنان (ع) نحوه زندگى پيامبر (ص) راپرسيد. امامدرپاسخفرمود:
چون آن حضرت به خانه مىآمد، وقت خويش را به سه بخش تقسيم مىكرد:
بخشى را براى عبادت و بخشى را براى خانواده و بخشى را براى خود. سپس سهم خود را ميان خويشتن و مردم تقسيم مىكرد و عام و خاص را مىپذيرفت و چيزى از مردم دريغ نمىكرد. «3» امام صادق (ع) در اين باره فرموده است: «رسول خدا (ص) پيش از خوابيدن چشمهاى خود را سرمه مىكشيد.» «1» نيز در روايت است كه آن حضرت، مرتب موهاى خودرا شانه مىزد. «2» همچنين لباس پوشيدن، راه رفتن، نشستن، غذا خوردن، خوابيدن، مصافحه و احوالپرسى، حتى عمامه بر سر گذاشتن و همه امور زندگى آن حضرت از نظم خاصى برخوردار بود و بايد گفت، پيامبر و عترت پاك او حتى لحظهاى از عمر خود را بدون برنامه و نظم سپرى نمىكردند. نكته جالبى كه شايد در زندگى كسى وجود نداشته، اينكه رسول خدا (ص) مركب، سلاح خود را نامگذارى مىكرد؛ مثلا پرچم او «عقاب»، شمشيرش «ذوالفقار» و شمشير ديگرش «مخذم» و ديگرى «قضيب» نام داشت و اسم كمان ايشان «كتوم» بود يكى از شترانش «عضباء» و استرش «دلدل» نام داشت و گوسفندى را كه از شيرش ميل مىفرمود، «عنبه» مىخواند. «3»
عبادت معصومين (ع) نيز نظم و ترتيب خاصى داشت. آنان همواره نماز را در اول وقت ادا مىكردند؛ چنان كه حضور در مسجد و نماز جمعه و جماعت جزو سنت ايشان بود. امام صادق (ع) فرموده است: «رسول خدا همواره دو برابر نمازهاى واجب، نماز نافله مىگزارد و دو برابر روزه واجب، روزه مستحبى مىگرفت.»» نحوه خوابيدن و نماز شب پيامبر را نيز امام صادق (ع) چنين شرح مىدهد:
رسول خدا (ص) هنگام خواب، آب وضو را به شكل سرپوشيده و نيز مسواكش را كنار بسترش مىنهاد. آن گاه لختى مىخوابيد و پس از برخاستن چشم به آسمان مىدوخت و آيات آخر سوره آل عمران «انَّ فى خَلْقِ السَّمواتِ ...» را تلاوت مىكرد. سپس مسواك مىزد و وضو مىگرفت و چهار ركعت نماز با سجده و ركوع طولانى به جاى مىآورد.آن گاه لختى ديگر مىخوابيد و پس از برخاستن همان كارها را تكرار مىكرد.سپس قدرى ديگر مىخوابيد و پس از برخاستن چنان مىكرد و سه ركعت نماز مىخواند و سپس براى نماز صبح به مسجد مىرفت. «1»
|