توصيه به حفظ عزّت نفس
پيامبر و امامان (ع) همان طور كه خود، سرافراز و عزيز زندگى مىكردند، دوست داشتند كه ديگران بويژه پيروانشان نيز با عزّت و سربلندى زندگى كنند و ننگ و ذلت را نپذيرند. از اين رو، با سخن و سيره خويش در مقام تثبيت عزّت و شرف در جامعه اسلامى بودند. رسول خدا (ص) فرمود:
مَنْ ارادَ انْ يَكُونَ اغْنَى النَّاسِ فَلْيَكُنْ بِما فى يَدِاللَّهِ اوْثَقَ مِنْهُ بِما فى يَدِ غَيْرِهِ «1»
هر كس مىخواهد بىنيازترين مردم باشد بايد اعتمادش به آنچه نزد خداست بيشتر از اعتمادش به اموال مردم باشد.
حضرت صادق (ع) فرمود:
يكى از اصحاب پيامبر (ص) دچار تنگناى مالى شديدى شد، حضور پيامبر رسيد تا از آن حضرت كمك بخواهد، اما پيش از ابراز نياز، رسول اكرم (ص) فرمود: هر كس از ما چيزى بخواهد، عطا خواهيم كرد، ولى اگر عزّت پيشه كند، خدا بىنيازش مىسازد. آن مرد خود را مخاطب پيامبر (ص) احساس كرد، نياز خود را ابراز نكرد. روز دوم و سوّم نيز چنين اتفاقى افتاد. اين برخورد پيامبر (ص) او را به فكر كسب و كار انداخت و رفت با عاريه گرفتن تيشهاى به هيزم كنى پرداخت و كمكم زندگىاش را سر و سامان داد. روزى حضورپيامبر (ص) شرفياب شد و داستان خود را تعريف كرد. ايشان نيز سخن آن روز خود را تكرار كرد. «2» شاعرى در خانه امام حسين (ع) آمد، شعرى خواند و اظهار نياز كرد.امام به درون خانه رفته، كيسهاى حاوى دينارهاى طلا برداشت و از لاى در به او داد و چهره در چهره او نيفكند، مبادا شرم كند و عزّتش لكّهدار شود! «3»
اسحاق بن عمّار گويد:
حضرت صادق (ع) از من پرسيد: هنگام پرداخت زكات مالت چه مىكنى؟ گفتم:
فقرا به منزلم مىآيند و آن را دريافت مىكنند. فرمود: اى اسحاق! مىبينم كه مؤمنان را خوار مىكنى! پروا كن. پروا كن. خداوند مىفرمايد: «هر كس يكى از دوستان مرا خوار سازد، به جنگ با من برخاسته است.» «1»
شخصى به نام مفضل بن قيس گويد:بر امام صادق (ع) وارد شدم، از وضع زندگىام گله كردم. آن حضرت به خدمتكارش فرمود: آن كيسه پول را بياور. سپس آن را به من داد و فرمود:مشكلت را با اين چهارصد دينار حلّ كن. عرض كردم: قربانت گردم، مقصود من دريافت وجه نبود و آن را نمىپذيرم، بلكه دوست دارم، برايم دعا كنيد. امام فرمود: دعا نيز خواهم كرد، ولى تو از اينكه ديگران را از زندگىات آگاه كنى بپرهيز، چرا كه چنين كارى سبب خوارى است.»اميد است با اقتدا به سخن و سيره آن پاكان برگزيده، ما نيز در زندگى شخصى و اجتماعى خويش عزيز و سرافراز باشيم.
|