الف- درك حقايق‏
قرآن كريم بر قلب نازنين پيامبر- كه شخصيت بى نظير آفرينش است- برتابيده شده است:
نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الْأَمِينُ* عَلى‏ قَلْبِكَ لِتَكُونَ مِنَ الْمُنذِرينَ (شعراء: 194- 193) روح الامين قرآن را بر قلب تو نازل كرده تا از بيم دهندگان باشى.پس بدون ترديد پيامبر گرامى از همه اسرار و حقايق قرآنى آگاه است و گرنه نزول قرآن ناقص خواهد بود و چنين چيزى امكان ندارد. از سوى ديگر، رسول اكرم (ص) آنچه از اسرار و حقايق و معارف الهى را از جانب خدا دريافت كرده، به يقين به جانشينان معصوم خويش انتقال داده است؛ چنان كه حضرت على (ع) مى‏فرمايد:
رسول خدا (ص) از خدا خواست تا فهم و حفظ قرآن را به من عطا كند. سپس‏به من فرمود: خداوند دعايم را درباره تو و امامان پس از تو مستجاب كرده است.پرسيدم: اى رسول خدا آنان كيستند؟ پاسخ داد: آنان جانشينان منند و كنار حوض (كوثر) نزد من خواهند آمد. آنان هدايت يافتگان هدايتگرند. همواره با قرآنند. و قرآن با آنان است ... سپس نام آنان تا امام دوازدهم را بيان كرد. «1»
نظير اين مطلب را نه پيامبر درباره ديگر اصحاب خود فرموده و نه هيچ يك از آنان چنين ادعايى داشته است و نه آثار به جاى مانده از آنان گوياى آن است كه كسى جز اهل بيت پيامبر به شكل گسترده و عميق از اسرار و حقايق و تفسير و تأويل قرآن آگاه بوده است. به طور مثال، ابن عباس- كه اهل سنت آن را دانشمند و بزرگ‏ترين مفسر قرآن مى‏دانند- مى‏گويد: اميرمؤمنان (ع) شبى تا صبح واژه «الحمد» را براى من تفسير كرد تا سپيده دميد. آن گاه فرمود:
برخيز و آماده نماز صبح شو. من وقتى دانش خويش را با آن حضرت مقايسه كردم، ديدم بركه‏اى در كنار دريايم! «1»قرآن، ظاهر و باطن و تفسير و تأويل دارد و «تبيان كل شى‏ء» است و چنين كارهايى از كسانى بر مى‏آيد كه به تعبير قرآن «راسخ در علم» باشند:
وَمَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلَّا اللَّهُ وَالرَّ سِخُونَ فِى الْعِلْمِ. (آل‏عمران: 7)تأويل قرآن را جز خدا و راسخان در علم نمى‏دانند.آوردن «راسخان در علم» در كنار خدا، حكايت از عظمت جايگاه و وسعت دانش آنان دارد و در ميان امت اسلامى هيچ كس جز اهل بيت پيامبر داراى چنين منزلتى نيست.بنابراين، درك و فهم حقايق قرآن و تفسير و تأويل واقعى آن تنها از عهده عترت پيامبر بر مى‏آيد و ايشان نيز چنين وظيفه‏اى را به خوبى ايفا كردند و ديگران نيز موظف هستند كه تفسير و تأويل و بيان و شرح درست آيات قرآن را از اهل بيت بياموزند.