|
8. خدمت به مردم
آدمى زادگان در زندگى خويش، كمابيش به همنوعان خود نيازمندند و انسانيت و اخلاق ايجاب مىكند كه انسان، نياز همنوع خويش را برآورد و هر خدمتى كه از دستش بر مىآيد، از ديگران دريغ ندارد. چنين كارى، هم خشنودى خدا را در پى دارد و هم سبب همبستگى، تأليف قلوب، صفا و صميميت و افزايش مهر و محبت مىگردد. در روايتى از امام صادق (ع) آمده كه خداوند عزو جل فرموده است:
الْخَلقُ عِيالى فَاحَبُّهُم الَىَّ الْطَفُهُمْ بِهِمْ وَ اسْعاهُم فى حَوائِجِهَمْ. «1»
مردم عيال من اند. محبوبترين آنها نزد من كسى است كه بيش از همه به مردم مهربان باشد و كوشش بيشترى در رفع نيازمندىهاى آنان كند.در سخنان گهربار، معصومين (ع)، پاداش فراوانى نيز براى خدمت بر شمرده شده كه شمارش همه آنها مجال فراخى مىطلبد. امام حسن مجتبى (ع) مىفرمايد: شنيدم كه اميرمؤمنان از پيامبر (ص) چنين نقل كرد.هر كس كه در برآوردن نياز برادر مؤمنش بكوشد، گويى نه هزار سال با روزه دارى و شب زنده دارى خدا را عبادت كرده است. «1»
رسول گرامى اسلام و خاندان پاكش اين خصلت را در عالىترين حدّ آن دارا بودند و به تعبير امير مؤمنان (ع):
رسول خدا (ص) هرگز در برابر نيازمندان «نه» نمىگفت و آنان را جز با برآوردن نيازشان يا سخنى دلنشين مرخص نمىكرد. «2»
امام على (ع) خود نيز در دستور العمل حكومتى به مالك اشتر چنين دستور داد:
وَ اشْعِرْ قَلْبَكَ الرَّحْمَةَ لِلرَّعيَّةِ وَ الَمحَبَّةَ لَهُمْ وَ اللُّطفَ بِهِمْ. «3» دلت را سرشار از مهربانى و دوستى و لطف به مردم و زيردستان كن.
بر اين اساس، معصومين (ع) همه همت خويش را در راه خدمت و رفاه و حل مشكلات مردم به كار مىبردند و چون پدرانى دلسوز همه مسلمانان را فرزندان خويش مىدانستند و آسايش آنان را بر راحتى خود ترجيحمىدادند.
|