نمازگزاران واقعى‏
با اندكى دقّت در آنچه گذشت، به خوبى روشن مى‏شود كه معصومين عليهم السلام، بهترين نمازگزاران بودند، چنانكه در كارهاى ديگرنيز «بهترينها» بودند و حتى ضربت شمشير آنها از عبادت همه امّت برتر بود. «1»
آنان با آگاهى كامل از احكام، آداب و اسرار نماز، كاملترين نماز را به جاى مى‏آوردند و در آن هنگام، خود را در محضر حق مى‏يافتند، با تمام وجودشان در برابر او خضوع و خشوع مى‏كردند و هرگز به جز خدا توجّهى نداشتند، ما از درك احساس درونى آنها در هنگام راز و نياز و نماز ناتوانيم، ولى حالات زيباى ظاهرى آن دلسوختگان عاشق خدا تا اندازه‏اى از درون پرغوغاى آنها حكايت مى‏كند كه «از كوزه همان برون تراود كه در اوست»:
امام على (ع) فرمود:
رسول خدا (ص) غذاى شام و هيچ چيز ديگر را بر نماز مقدّم نمى‏داشت و آنگاه كه وقت نماز مى‏شد، گويى هيچ دوست و آشنايى ندارد. «2»دهمچنين وقتى به نماز مى‏ايستاد، از ترس خدا رنگ چهره‏اش مى‏پريد. «3»اميرمؤمنان (ع) هنگام وضو گرفتن، از ترس خدا رنگش دگرگون مى‏شد. «4»
فاطمه زهرا (س) وقتى به نماز مى‏ايستاد، نفسش به شماره مى‏افتاد. رسول اكرم (ص) درباره نماز او فرمود:
دخترم فاطمه، سرور زنان عالم است ... هرگاه در محراب نماز به پيشگاه‏ خدا مى‏ايستد، نورش براى فرشتگان تجلّى مى‏كند و خداى بزرگ به فرشتگان مى‏گويد: «اى ملائكه من! به كنيزم فاطمه- كه سرور همه كنيزان من است- بنگريد، كه در پيشگاه من ايستاده، اندامش از ترس من مى‏لرزد و با تمام وجودش به پرستش من روى آورده است. شما را شاهد مى‏گيرم كه من شيعيان او را از آتش [دوزخ‏] ايمن گرداندم. «1» امام حسن مجتبى (ع) نيز هنگام وضو گرفتن، رنگ رخسارش دگرگون مى‏شد و اعصابش مى‏لرزيد، از او سبب را پرسيدند، پاسخ داد: «براى كسى كه در پيشگاه صاحب عرش مى‏ايستد، شايسته است كه رنگ كه رنگ چهره‏اش زرد شود و بدنش به لرزه افتد.» «2»
در حالات حضرت امام زين‏العابدين (ع) آورده‏اند كه روزى به نماز ايستاده بود و فرزند خردسالش- محمد- در چاه نسبتاً عميقى افتاد، مادر كودك با ديدن اين منظره، شيون‏كنان به سوى چاه دويد و از امام كمك طلبيد. ولى امام همچنان به نماز مشغول بود و آن را به بهترين وجه به پايان برد، آنگاه نزديك چاه آمد، دست دراز كرد [و به قدرت خداوندى‏] كودك را از چاه به در آورد و تحويل مادرش داد و فرمود: بگير! اى ضعيف‏الايمان! من در رابر خداى جبّار قرار داشتم، اگر از او روى مى‏گرداندم، او از من، روى مى‏گرداند. «3» امام عسكرى (ع) در وقتى كه سخت بيمار بود و ساعتهاى آخر عمرش را مى‏گذراند، برايش دارو آوردند، ولى آن را نياشاميد و فرمود: نخست، آب بياوريد تا وضو بگيرم. آنگاه نماز صبح را به جاى آورد، سپس ظرف‏ دارو را بر دهان نهاد كه بر اثر لرزش شديد، دندانهايش به ظرف مى‏خورد، سپس آن حضرت به ملكوت اعلى پيوست. «1»
از نظر كميّت نيز، اهل بيت (ع) بسيار نماز مى‏خواندند؛ به تصريح قرآن مجيد، نماز شب بر پيغمبر (ص) واجب بود و آن را در چند مرحله از شب، به جاى مى‏آورد. «2» اميرمؤمنان (ع) در هر شب، هزار ركعت نماز مى‏خواند، چنانكه حضرت سجّاد (ع) نيز چنين مى‏كرد. همچنين امام حسين (ع) و ... «3»