ب- توجّه به بعد عقلانى و علمى‏
در نظام تربيتى اسلام، سعى بر آن است كه انسان به انديشيدن و فراگيرى علم و شكوفاكردن استعدادهاى نهفته خويش وادار شود، از اين رو، آيات و رواياتى كه با واژه‏هاى «تعقّل»، «تفكّر»، «تدبّر»، «تفقّه»، «تعلّم»، «شعور»، «اولى الالباب»، «حكمت» و ...وارد شده از شماره بيرون است، و حتّى خداوند يكى از اهداف غايى نزول قرآن را وادار كردن مردم به تفكّر دانسته، فرموده است: «وَ انْزَلْنا الَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ ما نُزِّلَ الَيْهِمْ وَ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ» «1»قرآن را بر تو نازل كرديم تا آنچه را براى مردم نازل شده است برايشان بيان كنى و شايد آنان انديشه كنند.همچنين در كنار تزكيه و تربيت روحى، تلاوت كتاب و تعليم را بيان فرموده است: «وَ يُزَكيهِمْ وَ يُعَلِّمُهُمُ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ» «2»و تزكيه كند آنان را و كتاب و حكمت را به آنان تعليم دهد.