اهداف تفصيلى و زمينه ساز
آگاهيها و شناختهاى كلى انسان در رفتار و سلوك فردى واجتماعى او تأثيرمى‏گذارند.نوع نگرش انسان به خويشتن، جامعه و تاريخ، طبيعت و اعتقاد او به آفريدگار متعال، در تنظيم و جهت دادن رفتار او بسيار مؤثر است. كسانى كه در اين امور از زاويه اسلام مى‏نگرند، در رفتار خود پديد آمدن اخلاقى را شاهد خواهند بود و ديگران كه نگاهى غير اسلامى و مادى دارند، بايد اخلاق ديگرى را در خود جستجو كنند. در تعليم و تربيت اسلامى، مباحث اخلاقى به منزله نتايج حاصل از شناختهاى كلى مورد توجه قرارگرفته و به منظور هموار سازى راه تكامل به انسان عرضه مى‏شوند تا انسان الگوى سازندگى خويش را بروشنى دريابد. اخلاق پسنديده‏اى چون راستگويى، امانتدارى، احسان، انفاق، ايثار، برادرى و صدها خصلت نيكوى ديگر در قرآن و روايات اسلامى شناسانده شده و به عنوان اهداف تفصيلى حركت انسان و تعليم و تربيت اسلامى معرفى شده‏اند. از سوى ديگر خصلتهاى ناپسندى چون دروغگويى، سخن چينى، غيبت، ناسپاسى و امثال آن مورد نكوهش واقع شده تا انسانهاى كمال جو خود را از آن اوصاف پاك سازند و به سوى كمال شتاب گيرند. بحث مشروح پيرامون اين موضوعات در كتابهاى اخلاقى آمده است.