اعتدال در محبّت
با وجود سفارشهاى مؤكد پيشوايان اسلام مبنى بر ابراز محبّت نسبت به فرزندان، آن بزرگواران در برخى از احاديث خود خطرات افراط در اين باره را نيز يادآور شده ما را از زيادهروى در ابراز محبت و علاقه به فرزندان، منع كردهاند؛ زيرا محبّت بيش از اندازه، مانع ايجاد اعتماد به نفس فرزند مىشود و درنتيجه او توانايى تحمّل و مقابله با مشكلات زندگى و محروميتها و پذيرش مسؤوليتهاى اجتماعى را نخواهد داشت، چنان كه شخصى كه مورد بىمهرى واقع شود، از رشد كافى و شخصيتى سالم بىبهره مىماند؛ زيرا او نسبت به خود احساس ناامنى، ترس و بىاعتمادى مىكند و بتدريج حسادت، كينه و ناتوانى در ابراز محبّت و ضعف پذيرش آن در او ايجاد مىگردد.بنابراين، محبّت و نوازش پدر و مادر نقش سازنداى دارد، به شرطى كه با مصلحتانديشى و ايجاد انضباط در كودك همراه باشد، وگرنه عاملى است براى تخريب شخصيت افراد و ايجاد ناهنجاريهاى اجتماعى. در اين راستا حضرت على عليهالسلام مىفرمود: «لاتَجْعَلَنَّ اكْثَرَ شُغْلِكَ بِأَهْلِكَ وَ وَلَدِكَ ...» «1»بيشتر وقت خود را صرف زن و فرزند مكن ....در اينجا مراد از اشتغال، آن است كه پدر نبايد بيشتر وقت خود را صرف زن و فرزند كند، چه از طريق اظهار علاقه و محبت زياد و چه از طريق پركردن وقت خود براى تأمين نيازهاى آنها؛ زيرا شدت علاقه به زن و فرزند و زيادهروى در محبت آنها علاوه بر آثار منفى براى فرزندان، انسان را از خدمات اجتماعى و ... بازمىدارد. صرف تمام وقت براى تأمين نيازهاى آنها نيز انسان را از برنامههاى عبادى و شخصى بازمىدارد. ازاينرو، در حديث مزبور امام (ع) سفارش مىكند كه در حد اعتدال و متعارف، خود را به آنها مشغول سازيد.
|