و- هماهنگى عوامل وراثتى در پدر و مادر
آيا ژنهاى وراثتى پدر و مادر بطور يكسان در فرزند عمل مى‏كنند يا يكى از آنها فعالتر است؟ پاسخ به پرسش بالا كار چندان آسانى نيست، علاوه بر اينكه از گنجايش اين جزوه نيز برون است. آنچه در اينجا مى‏توان گفت اينكه اگر ژنهاى پدر و مادر يكسو و هماهنگ باشند، تأثير بيشترى خواهد داشت. دقت در مثالهاى زير مطلب را بهتر روشن مى‏سازد:در جنگ جمل پس از صف‏آرايى دو لشكر در برابر يكديگر امير مؤمنان صلوات‏الله عليه پرچم را به دست فرزندش- محمّد حنفيه- داد و فرمود: به پيش! ولى او در حمله كردن درنگ‏كرد. امام براى بار دوم فرمود: به‏پيش! محمد- كه سخت ترسيده‏بود- اظهارداشت:اى امير مؤمنان مگر شما رگبار تيرها را نمى‏بينيد كه به سوى ما سرازير است! حضرت امير (ع) با شنيدن چنين سخنى- كه توقع آن را نداشت- ضربه محكمى به سينه محمد كوبيد و فرمود: «ادْرَكَكَ عِرْقٌ مِنْ امِّكَ» تو رگى از مادرت دارى! سپس پرچم را از او گرفت و خود آن را برافراشت. «2»در پيكار صفين، امير مؤمنان (ع) مشاهده كرد كه امام حسن مجتبى (ع) در جنگيدن كوشاست و خود را به قلب دشمن مى‏زند. امام بر افسرانش فرمود: «امْلِكُوا عَنى هذَا الْغُلامَ لايَهُدُّنى، فَانَّنى انْفَسُ بِهذَيْنِ- يَعْنِى الْحَسَنَ وَ الْحُسَيْنَ‏عَلَيْهِمَاالسَّلامُ- عَلَى‏الْمَوْتِ لِئَلّا يَنْقَطِعَ بِهِمانَسْلُ رَسُولِ‏اللَّهِ صَلَّى‏اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ» «3»از جانب من اين پسر را حفاظت‏كنيد [تا با شهادتش‏] مرا درهم نكوبد، چرا كه من مرگ را از اين دو- يعنى حسن و حسين (ع)- دريغ دارم تا با [شهادت‏] آن دو نسل پيامبر (ص) قطع نشود.امير مؤمنان صلوات الله عليه، در داستان نخست، علت ترس محمد را ژنهايى دانست كه از سوى مادرش بر او تأثير گذاشته بود كه در اين خصوص با ژنهاى وراثتى پدر هماهنگ نشده بود، و ما در داستان دوم صفات موروثى پدر و مادر امام مجتبى (ع) همسو و هماهنگ است و فرزند را نيز همچون پدر و مادر دلير و بى‏باك بارآورده است؛ به عبارت ديگر، امام حسن (ع) و محمد حنفيه از سوى پدر وجه اشتراك دارند و از نظر وراثت مى‏توانند او ويژگيهاى او بهره‏مند گردند، ولى وجه امتياز آنها از سوى مادر است كه يكى زهراى مرضيه عليهاالسلام با خلق و خوى پيامبر و ديگرى زنى معمولى و غير معصوم است كه ميان ويژگيهاى او با كمالات برجسته معصوم تفاوت بسيار است.