خلاصه‏
قلب داراى دو معناست:
1- جسم صنوبرى شكل داخل بدن كه تنظيم جريان خون را به عهده دارد.
2- نفس ناطقه انسانى كه از آن به روح و نفس نيز تعبير مى‏شود.
قلب به معناى دوم كه مركز عواطف و احساسات آدمى است كه اگر بطور صحيح تربيت نشود، دچار بيماريهاى خطرناكى مى‏گردد كه به كور دلى و از كارافتادگى آن مى‏انجامد.
نظام تربيتى اسلام توجه كافى نسبت به پرورش قلب اعمال كرده، آن را ظرف نزول قرآن مجيد مى‏داند و مشاهده آخرين درجه قرب الى اللّه را نيز كار قلب دانسته است.همچنين واژه قلب بيش از 130 بار در قرآن تكرار شده و خداوند با يازده سوگند، رستگارى انسان را در گرو تزكيه آن دانسته است.ديدگاه اسلام پيرامون تطهير قلب در دو محور كلّى: پيرايش آفتها و پرورش اسباب تزكيه بيان شده كه عمده‏ترين آفتها عبارت است از: غفلت از ياد خدا، سخن زياد، گناه فراوان، آرزوهاى طولانى، ثروت زياد، پرخورى و جدال و نزاع و برخى از اسباب تزكيه دل نيز عبارت است از: تقوا، ياد خدا، تلاوت قرآن و همنشينى با دانشمندان.
گفتنى است كه اسلام سه نوع تربيت (جسم، عقل و قلب) را بگونه‏اى هماهنگ درباره انسان اجرا مى‏كند و ميان قوا و استعدادهاى او تعادل ايجاد مى‏كند.