ديدگاه اسلام‏
در نظام‏تربيتى اسلام توجه كافى نسبت به پرورش قلب شده، بگونه‏اى كه ارزنده‏ترين تحفه الهى به بشر؛ يعنى قرآن مجيد، در ظرف قلب قرار گرفته است: «وَ انَّهُ لَتَنْزيلُ رَبِّ الْعالَمينَ نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الْامينُ عَلى قَلْبِكَ لِتَكُونَ مِنَ الْمُنْذِرينَ» «2»قرآن، نازل شده [از جانب‏] پروردگار جهانيان است كه روح الامين (جبرئيل) آن را بر قلب تو فرود آورده تا از بيم‏دهندگان باشى.همچنين مشاهده آخرين درجه نزديكى به خدا؛ يعنى معراج رسول اكرم صلى اللّه عليه و آله را بر عهده دل نهاده و فرموده است: «ثُمَّ دَنى فَتَدَلَّى فَكانَ قابَ قَوْسَيْنِ اوْ ادْنى فَاوْحى الى عَبْدِهِ ما اوْحى ما كَذَبَ الْفُؤادُ ما رَاى» «3»سپس [پيامبر] نزديك شد و نزديك شد تا اندازه دو كمان يا نزديكتر، و خداوند به بنده خود هر چه بايد وحى كند، وحى كرد، دل آنچه را كه ديد، دروغ نشمرد.واژه «قلب» بيش از 130 بار در قرآن به كار رفته و آن را مركز ايمان، اطمينان، هدايت، تفقّه، تقوا، رأفت و رحمت، خشوع و ... معرفى كرده است. «1» نظر نهايى قرآن پيرامون قلب، كه پس از يازده سوگند بيان شد چنين است: «قَدْ افْلَحَ مَنْ زَكَّيها وَ قَدْ خابَ مَنْ دَسَّيها» «2»هر كس در پاكى نفس كوشيد، رستگار شد و هر كه در پليدى‏اش فروپوشيد، نااميد گشت.بر اين اساس، بسيار ضرورى است كه اسلام، عنايتى همه جانبه به پرورش قلب داشته باشد و راههاى عملى آن را نيز ارائه دهد. چنين ديدگاهى در دو محور كلى طرح شده كه شرح مختصر آن در زير مى‏آيد: