الف- عقل از ديدگاه اسلام‏
بطور كلّى اسلام براى عقل و تعقّل، ارزش ويژه‏اى در نظر گرفته، تا جايى كه آن را اوّلين مخلوق روحانى «2»، فرستاده حقّ «3»، دوست پسنديده «4»، راهنماى مؤمن «5» و ملاك ثواب و عقاب «6» معرّفى كرده و با آياتى چون «لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ» «7»، «لَعَلَّكُمْ تَتَفَكَّرُونَ» «8» و «افَلا يَتَدَبَّرُونَ» «9» جايگاه ويژه تعقّل را گوشزد نموده است.شهيد مطهرى در اين رابطه مى‏نويسد: «اسلام يك دينِ طرفدار عقل است و به نحو شديدى هم روى اين استعداد تكيه كرده است؛ نه فقط با او مبارزه نكرده، بلكه از او كمك و تأكيد خواسته است، و تأييد خود را هميشه از عقل مى‏خواهد. در اين زمينه آيات قرآن زياد است، آيات دعوت به تعقّل و تفكّر، يا آياتى كه به شكلى مطالب را طرح كرده‏اند كه فكرانگيز و انديشه‏انگيز است.» «1»