|
ترجيح حيات اخروى
ويژگى ديگر تعليم و تربيت اسلامى، ترجيح زندگى جاويد آخرت بر دنياى زودگذر و فانى است. در همه مراحل تعليم و تربيت اسلامى، سعى بر اين است كه به متربّى تفهيم شود كه ضمن پرداختن به امور دنيوى در حدّ ضرورت، همواره تلاش براى آخرت را مقدّم بدارد.در بينش اسلامى هم به دنيا توجّه شده است و هم به آخرت، بر خلاف مسيحيّت تحريف شده كه در ادّعا فقط به آخرت پرداخته و بر خلاف آنهايى كه فقط به دنيا توجّه كردهاند. از نظر اسلام، دنيا بهترين وسيله است براى رسيدن انسان به آخرت سعادتمند و دنيا جايگاه تكامل انسان است. حضرت على (ع) شنيد كه كسى به دنيا بد مىگويد، ايشان ضمن ردّ چنين تفكّرى فرمود: «انَّ الدُّنْيا دارُ صِدْقٍ لِمَنْ صَدَقَها وَ دارُ عافِيَةٍ لِمَنْ فَهِمَ عَنْها وَ دارُ غِنًى لِمَنْ تَزَوَّدَ مِنْها وَ دارُ مَوْعِظَةٍ لِمَنِ اتَّعَظَ بِها مَسْجِدُ احِبَّاءِ اللَّهِ وَ مُصَلَّى مَلائِكَةِ اللَّهِ وَ مَهْبِطُ وَحْىِ اللَّهِ وَ مَتْجَرُ اوْلِياءِ اللَّهِ اكْتَسَبُوا فيهَا الرَّحْمَةَ وَ رَبِحُوا فيهَا الْجَنَّةَ» «2»دنيا خانه راستى است براى كسى كه آن را راستگو انگاشت و خانه تندرستى است براى كسى كه آن را شناخت و خانه بىنيازى است براى كسى كه از آن توشه برگرفت و خانه پند است براى كسى كه از آن پند آموخت، محلّ سجده محبّان خدا و محلّ نماز فرشتگان خدا و محلّ فرود وحى خدا و محلّ تجارت دوستان خداست كه در آن رحمت خدارا به دست آوردند و بهشت را سود بردند.
بنابراين، رسيدن به مقامات عالى آخرت جز از كانال دنيا ميسور نيست و دنيا بستر تكامل و محلّ بارور ساختن بذر آخرت است. اگر مىبينيم در بعضى از آيات و روايات، دنيا مورد نكوهش قرار گرفته، در واقع خود دنيا منظور نيست، بلكه دنيا دوستى و هدف قراردادن دنيا، محكوم و سرزنش شده است و فكر كسانى تخطئه گشته كه مىگويند: «انْ هِىَ الّا حَياتُنَا الدُّنْيا نَمُوتُ وَ نَحْيا وَ ما نَحْنُ بِمَبْعُوثينَ» «1»زندگانى جز اين چند روزه حيات دنيا بيش نيست كه زنده شده و خواهيم مرد و ديگر برانگيخته نخواهيم شد.در مقام مقايسه ميان دنيا و آخرت بطور قطع، جهان باقى بر جهان فانى ترجيح دارد و اين رجحان از جهات گوناگونى از قبيل جاودانگى آخرت، زوال ناپذيرى نعمتهاى آن و ...قابل اثبات است. قرآن مجيد به برترى حيات اخروى تصريح كرده، مىفرمايد: «وَ الْاخِرَةُ خَيْرٌ وَ ابْقى» «2»آخرت بهتر و پايدارتر است.در جاى ديگر مىفرمايد: «قُلْ مَتاعُ الدُّنْيا قَليلٌ وَ الْاخِرَةُ خَيْرٌ لِمَنِ اتَّقى» «3»بگو كالاى دنيا اندك است و آخرت براى كسى كه تقوا پيشه كند، بهتر است.
|