نكوهش بدگمانى در اسلام‏
بدگمانى، يكى از بيماريهاى خطرناك اخلاقى است. كسى كه غبار بدگمانى، آيينه دلش را پوشانده، ديگران را در آن زيبا نمى‏بيند و از درك واقعيتها، ناتوان خواهد ماند.اسلام، پيروان خود را، از اين صفت زشت بر حذر داشته است.
قرآن كريم در اين باره مى‏فرمايد:
«يا ايُّهَا الَّذينَ امَنُوااجْتَنِبُوا كَثيراً مِنَ الظَّنِّ، انَّ بَعْضَ الظَّنِّ اثْمٌ» «2»
اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد! از بسيارى از گمانها بپرهيزيد، زيرا برخى از
گمانها، گناه است.
همچنين درجاى ديگر مى‏فرمايد:
«وَ لا تَقْفُ ما لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ، انَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَوَ الْفُؤادَ كُلُّ اولئِكَ كانَ عَنْهُ مَسْؤُلًا» «1»
چيزى را كه به آن علم ندارى (از روى ظن و گمان) پيروى مكن و ترتيب اثر مده كه گوش و چشم و دل، همگى باز خواست مى‏شوند.
پيامبر اكرم (ص) فرمود:
«انَّ اللَّهَ حَرَّمَ مِنَ الْمُسْلِمِ دَمَهُ وَمالَهُ وَعِرْضَهُ وَانْ يُظَنَّ بِهِ ظَنُّ السُّوءِ» «2»
همانا خداوند، تجاوز به خون، مال و آبروى مسلمان را حرام شمرده و گمان بد بردن به مسلمان را اجازه نمى‏دهد.
حضرت على عليه‏السلام فرمود:
«اطْرَحُوا سُوءَ الظَّنِّ بَيْنَكُمْ فَانَّ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ نَهى عَنْ ذلِكَ» «3»
بدگمانى را نسبت به يكديگر، دور بريزيد، زيرا خداوند بزرگ، از آن نهى فرموده‏است.
در جاى ديگر فرمود:
«سُوءُ الظَّنِّ بِمَنْ لا يَخُونُ مِنَ اللُّؤْمِ» «4»
بدگمانى به كسى كه خيانت نمى‏كند، از دنائت و پستى مرتبه است.