نكوهش بدگمانى در اسلام
بدگمانى، يكى از بيماريهاى خطرناك اخلاقى است. كسى كه غبار بدگمانى، آيينه دلش را پوشانده، ديگران را در آن زيبا نمىبيند و از درك واقعيتها، ناتوان خواهد ماند.اسلام، پيروان خود را، از اين صفت زشت بر حذر داشته است.
قرآن كريم در اين باره مىفرمايد:
«يا ايُّهَا الَّذينَ امَنُوااجْتَنِبُوا كَثيراً مِنَ الظَّنِّ، انَّ بَعْضَ الظَّنِّ اثْمٌ» «2»
اى كسانى كه ايمان آوردهايد! از بسيارى از گمانها بپرهيزيد، زيرا برخى از
گمانها، گناه است.
همچنين درجاى ديگر مىفرمايد:
«وَ لا تَقْفُ ما لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ، انَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَوَ الْفُؤادَ كُلُّ اولئِكَ كانَ عَنْهُ مَسْؤُلًا» «1»
چيزى را كه به آن علم ندارى (از روى ظن و گمان) پيروى مكن و ترتيب اثر مده كه گوش و چشم و دل، همگى باز خواست مىشوند.
پيامبر اكرم (ص) فرمود:
«انَّ اللَّهَ حَرَّمَ مِنَ الْمُسْلِمِ دَمَهُ وَمالَهُ وَعِرْضَهُ وَانْ يُظَنَّ بِهِ ظَنُّ السُّوءِ» «2»
همانا خداوند، تجاوز به خون، مال و آبروى مسلمان را حرام شمرده و گمان بد بردن به مسلمان را اجازه نمىدهد.
حضرت على عليهالسلام فرمود:
«اطْرَحُوا سُوءَ الظَّنِّ بَيْنَكُمْ فَانَّ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ نَهى عَنْ ذلِكَ» «3»
بدگمانى را نسبت به يكديگر، دور بريزيد، زيرا خداوند بزرگ، از آن نهى فرمودهاست.
در جاى ديگر فرمود:
«سُوءُ الظَّنِّ بِمَنْ لا يَخُونُ مِنَ اللُّؤْمِ» «4»
بدگمانى به كسى كه خيانت نمىكند، از دنائت و پستى مرتبه است.
|