درس سى و هشتم: همسايه آزارى
مراعات حقوق ديگران و تنظيم روابط اجتماعى بين انسانها از جمله مسائلى است كه مورد توجّه خاص اسلام است.
همسايگى و حقوق و حدودآن يكى از آنهاست.قرآن كريم مىفرمايد:
«وَاعْبُدُوا اللَّهَ وَلا تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئاً وَ بِالْوالِدَيْنِ احْساناً وَ بِذِى الْقُرْبى وَالْيَتامى وَ الْمساكينَ وَالْجارِذِى الْقُرْبى وَالْجارِ الْجُنُبِ ...» «1»
خدا را بپرستيد و به او شرك نورزيد و به پدر ومادر و خويشان ويتيمان و فقيران و همسايه خويشاوند و همسايه نزديك نيكى كنيد.
پيامبراكرم (ص) رعايت احترام همسايه را همچون رعايت احترام مادر مىدانست. امام صادق عليه السلام از پدرش چنين نقل مىكند:
«دركتاب على عليهالسلام خواندم كه رسول خدا (ص) ضمن پيمان نامهاى بين انصار و مهاجران و ديگر ساكنان مدينه نوشت:
«انَّ الْجارَ كَالنَّفْسِغَيْرِ مُضارٍّ وَلا اثِمٍ وَحُرْمَةُ الْجارِ كَحُرْمَةِ امِّهِ» «1»
همسايه مثل خود انسان است، نبايد به او زيانى برسد و نبايد گناهكار به حساب آيد و احترام او همچون احترام مادر لازم است.»
رسول خدا (ص) درجواب كسى كه از آن حضرت سؤال كرد آيا د رمال، غير از زكات، حق ديگرى هم هست؟ فرمود: بله، نيكى به خويشاوند در صورتى كه قهر كرده است و رسيدگى به همسايه مسلمان.
كسى كه سير بخوابد در صورتى كه همسايه مسلمانش گرسنه است، به من ايمان نياورده است. سپس فرمود: هميشه جبرئيل سفارش همسايگان را به من مىكند بطورى كه گمان كردم همسايه از همسايه ارث خواهد برد. «2» اين مطلب نشان دهنده آن است كه حقوق همسايه بسيار است. سركشى، احوالپرسى، كمك به هنگام نياز و همراهى در مصايب و مشكلات از موارد معمول و متداول مراعات حقوق همسايه است.
|