درس سى و هشتم: همسايه آزارى‏

مراعات حقوق ديگران و تنظيم روابط اجتماعى بين انسانها از جمله مسائلى است كه مورد توجّه خاص اسلام است.
همسايگى و حقوق و حدودآن يكى از آنهاست.قرآن كريم مى‏فرمايد:
«وَاعْبُدُوا اللَّهَ وَلا تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئاً وَ بِالْوالِدَيْنِ احْساناً وَ بِذِى الْقُرْبى وَالْيَتامى وَ الْمساكينَ وَالْجارِذِى الْقُرْبى‏ وَالْجارِ الْجُنُبِ ...» «1»
خدا را بپرستيد و به او شرك نورزيد و به پدر ومادر و خويشان ويتيمان و فقيران و همسايه خويشاوند و همسايه نزديك نيكى كنيد.
پيامبراكرم (ص) رعايت احترام همسايه را همچون رعايت احترام مادر مى‏دانست. امام صادق عليه السلام از پدرش چنين نقل مى‏كند:
«دركتاب على عليه‏السلام خواندم كه رسول خدا (ص) ضمن پيمان نامه‏اى بين انصار و مهاجران و ديگر ساكنان مدينه نوشت:
«انَّ الْجارَ كَالنَّفْسِ‏غَيْرِ مُضارٍّ وَلا اثِمٍ وَحُرْمَةُ الْجارِ كَحُرْمَةِ امِّهِ» «1»
همسايه مثل خود انسان است، نبايد به او زيانى برسد و نبايد گناهكار به حساب آيد و احترام او همچون احترام مادر لازم است.»
رسول خدا (ص) درجواب كسى كه از آن حضرت سؤال كرد آيا د رمال، غير از زكات، حق ديگرى هم هست؟ فرمود: بله، نيكى به خويشاوند در صورتى كه قهر كرده است و رسيدگى به همسايه مسلمان.
كسى كه سير بخوابد در صورتى كه همسايه مسلمانش گرسنه است، به من ايمان نياورده است. سپس فرمود: هميشه جبرئيل سفارش همسايگان را به من مى‏كند بطورى كه گمان كردم همسايه از همسايه ارث خواهد برد. «2» اين مطلب نشان دهنده آن است كه حقوق همسايه بسيار است. سركشى، احوالپرسى، كمك به هنگام نياز و همراهى در مصايب و مشكلات از موارد معمول و متداول مراعات حقوق همسايه است.