رهنمودهاى قرآن‏
خداوند حكيم احترام به پدر ومادر وفرمانبردارى از دستورات مشروع آنان را در آيات متعددى از قرآن يادآورى فرموده و بحدى به آن اهميت داده كه در شش آيه، نيكى به آنان را پس از عبادت خويش ذكر كرده است:
1- «وَقَضى رَبُّكَ الَّا تَعْبُدُوا الَّا ايَّاهُ وَبِالْوالِدَيْنِ احْساناً» «1» خداى توحكم كرد كه جز او هيچ كس را نپرستيد و به پدر ومادر نيكى كنيد.
در ادامه آيه، فرزندان را به مهربانى، برخورد نيك و سخن و رفتار متواضعانه نسبت به پدر ومادر فرمان مى‏دهد.
2- «فَلا تَقُلْ لَهُما افٍّ وَلا تَنْهَرْهُما وَقُلْ لَهُما قَوْلًا كَريماً وَاخْفِضْ لَهُما جَناحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَقُلْ رَبِّ ارْحَمْهُما كَما رَبَّيانى‏ صَغيراً» «1»
... به آنان اف (اوه) نگو و آزار به آنان نرسان و با ايشان از روى تكريم سخن بگو، پيوسته پروبال تواضع و كوچكى را با رحمت ومهربا نى برايشان بگستر و بگو پروردگارا، چنان كه آنان مرا در كودكى پرورش دادند تو در حق آنان رحمت و مهربانى فرما.
در اين آيه خداوند از گفتن اوه (اف) به پدر و مادر كه نشانه پائين‏ترين درجه اظهار ناراحتى است، نهى فرموده، و در روايتى نيز آمده است كه اگر كلمه‏اى پائين‏تر از اف وجود مى‏داشت از آن نيز نهى مى‏شد، يعنى خداوند اجازه نداده است، حتَّى در شرايط كهولت سنّ پدر و مادر كه معمولًا پرتوقع و پرزحمت مى‏شوند، فرزند حداقل ناراحتى را در مقابل آنان ابراز كند تا چه رسد به اينكه بر سر آنان فرياد بكشد و پرخاش كند.
رعايت حقوق پدر ومادر مبتنى بر شناخت كامل انسان نسبت به نقش آنها در پرورش جسمى و روحى فرزند است. چنين بينشى، انسان را موظف مى‏كند كه دراداى حقوق آنها و اطاعت امرشان بكوشد و بااحترام وتواضع با آنان سخن بگويد.
3- «وَوَصَّيْناالْانْسانَ بِوالِدَيْهِ حُسْناً» «2»
وانسان را به نيكى به پدر ومادرش سفارش كرديم.
4- «وَاذْاخَذْنا ميثاقَ بِنى‏ اسْرائيلَ لا تَعْبُدُونَ الَّا الْلَّهَ وَبِالْوالِدَيْنِ احْساناً» «3»
ما از بنى اسرائيل پيمان گرفتيم كه جز خدا را نپرستيد و به پدر مادرتان نيكى كنيد.
اين دستور در مورد تمام امتها بويژه مسلمانان صادر شده است.
5- «انْ لا تُشْرِكُوا بى‏ شَيْئاً وَ بِالْوالِدَيْنِ احْساناً» «1»
براى خدا چيزى را شريك قرار ندهيد و به پدر ومادر نيكى كنيد.