امانتدارى در اسلام
همه اديان مقدس الهى، خصوصاً اسلام در تقويت اين صفت نيك توصيههاى فراوان كردهاند. قرآن مجيد مىفرمايد:
«انَّ اللَّهَ يَأْمُرُكُمْ انْ تُؤَدُّوالْاماناتِ الى اهْلِها» «1»
همانا خداوند به شما فرمان ميدهد كه امانتها را به اهل آن بدهيد.
حضرت امام صادق عليهالسلام فرمود:
«انَّ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ لَمْ يَبْعَثْ نَبِيّاً الَّا بِصِدْقِ الحديثِ وَاداءِ الْامانَةِ الَى الْبِرِّ وَالْفاجِرِ» «1»
خداوند هيچ پيامبرى را بر نيانگيخته، جز براستگويى و اداى امانت به نيكوكار و بدكار.
حضرت باقر عليهالسلام فرمود:
«ثَلاثٌ لَمْ يَجْعَلِ اللَّهُ عَزَّ وجَلَّ لِاحَدٍ فيهِنَّ رُخْصَةً: اداءُ الْامانَةِ الَى الْبِرِّ وَالْفاجِرِ ...» «2»
خداوند اجازه ترك سه چيز را به هيچ كس نداده: يكى رد امانت (به صاحبش) مىباشد چه نيكوكار باشد چه بدكار ....
پيامبر اسلام، قبل و بعد از بعثت به «محمّد امين» معروف بود و مردم اشياى گرانبهاى خود را نزد آن حضرت به امانت مىسپردند. حتى در شب هجرت (ليلةالمبيت) كه رسول خدا مخفيانه از مكه خارج شد، امانتهاى مردم را كه اغلب از كفّار بودند، نزد «امّ ايمن» نهاد و به اميرمؤمنان (ع) فرمود كه در موقع مناسب به صاحبانش برگرداند. «3»
اميرمؤمنان (ع) فرمود: سوگند مىخورم كه لحظهاى قبل از وفات پيامبر (ص) سه بار از او شنيدم كه فرمود:
«يا ابَاالْحَسَنِ ادِّ الْامانَةَ الَى الْبَرِّوَالْفاجِرِ فيما قَلَّ وَجَلَّ حَتَّى فِى الْخَيْطِ وَالْمَخيطِ» «1»
اى على! امانت را به نيكوكار وبدكار پس بده، كم باشد يا زياد، حتّى نخ و سوزن.
همچنين آن حضرت در يكى از وصيتهايش فرمود:
«ادُّوا الْاماناتِ وَلَوْ الى قَتَلَةِ الْانْبِياءِ» «2»
امانتها را رد كنيد، گر چه به قاتلان پيامبران باشد.
مطالبى كه بيان شد، اهميت بسيار زياد امانتدارى را مىرساند كه ضامن قوام و بقاى روابط اجتماعى بر پايه اعتماد عمومى است. ابوحمزه ثمالى مىگويد: از امام سجاد عليهالسلام شنيدم كه به شيعيان مىفرمود:
بر شما باد به اداى امانت، به خدا سوگند اگر قاتل پدرم حسين بن على عليهالسلام شمشيرى را كه با آن پدرم را به قتل رسانده، نزد من امانت گذارد به او بر مىگردانم. «3»
|