ديدگاه اسلام
انسانها در پى تلاش براى معاش به درآمد و دارايىهايى دست مىيابند. اقتضاى فطرت آدمى اين است كه حاصل دسترنج خود را از آن خود بداند و از تجاوز ديگران به مال خود جلوگيرى كند. حتّى اين مسأله به طور غريزى درحيوانات نيز وجود دارد. كه از طعمه به چنگ آورده و از آشيانه خود حراست مىكنند از دستبرد ديگران به طعمه و لانه خود جلوگيرى مىنمايند.
در اسلام نيز همچنانكه بر احترام به جان، ناموس و آبروى مردم تأكيد شده، حرمت مال مردم نيز واجب شمرده شده و دست درازى هر كس به مال ديگرى بدون رضايت او محكوم شمرده شده است. اميرمؤمنان سلام الله عليه فرمود:
«فَجَناةُ ايْديهِمْ لا تَكُونُ لِغَيْرِ افْواهِهِمْ» «1»
دستاورد (كار و تلاش) مردم براى غير دهان خودشان نيست.
يعنى هر كسى زحمت مىكشد واز راه حلال، درآمد كسب مىكند، مال خود اوست وديگران حق ندارند در آن تصرف كنند.
اين مسأله تا آنجا اهميت دارد كه رسول اكرم صلّى الله عليه وآله در مراسم حجّ ودر سرزمين منى- كه همه حاجيان گردهم آمدهاند- بالحن خاصى برآن تأكيدكرده وفرمودهاست:
«انَّ دِماءَكُمْ وَامْوالَكُمْ عَلَيْكُمْ حَرامٌ كَحُرْمَةِ يَوْمِكُمْ هذا فى شَهْرِكُمْ هذا فى بَلَدِكُمْ هذا الى يَوْمِ يَلْقَوْنَهُ ...» «2»
همانا خون و مالتان بر يكديگر حرام است مثل حرمتى كه امروزتان در اين ماه و اين سرزمين دارد، تا روزى كه خدا را ملاقات كنيد.
ودر سخنى بهابوذر، احترام ثروت مؤمن رادر حداحترام جانش دانسته وفرمودهاست:
«حُرْمَةُ مالِهِ كَحُرْمَةِ دَمِهِ» «3»
حرمت مال مؤمن مثل حرمت خونش است.
امام باقر عليهالسلام نيز مىفرمايد:
«اعْظَمُ الْخَطايا اقْتِطاعُ مالِ امْرِءٍ مُسْلِمٍ» «4»
بزرگترين جرم، گرفتن (ناحق) مال مرد مسلمان است.
|