|
2. تمسخر
تمسخر در لغت به معناى مسخره كردن و در اصطلاح عبارت است از بيان گفتار، كردار و يا اوصاف ظاهرى يا باطنى افراد به وسيله قول، فعل، اشاره و يا كنايه به گونهاى كه باعث خنده ديگران گردد «2» كه در شرع مقدس اسلام به شدت نكوهش شده و حرام است.قرآن كريم در اين باره مىفرمايد:
اى كسانى كه ايمان آوردهايد نبايد گروهى از مردان شما گروهى ديگر را مسخره كنند، شايد آنها از اينها بهتر باشند و نه زنانى زنان ديگر را. شايد آنان بهتر از اينان باشند و يكديگر را مورد طعن و عيب جويى قرار ندهيد.
در روايتى با اشاره به شخصيت نامتعادل استهزاگر و مسخره كننده، اين كار را نشانه نادانى و نابخردى مىداند. و مىفرمايد: «استهزاء و تمسخر، شوخى ابلهان و هنر انسانهاى نادان است.» «3»
آنچه اين عمل را به عنوان يك آسيب اخلاقى در نظام تعليم و تربيت اسلامى منفورتر مىسازد، پيامدهاى نامطلوب آن است كه احساس حقارت و خود كم بينى، ضعف پايههاى اعتماد به نفس، احساس گناه و شرمندگى، افسردگى و كنارهگيرى از جامعه و ... مىتواند از پيامدهاى اين عمل زشت باشد و هر يك به تنهايى مىتواند زندگى را به شدت مختل و تعادل فرد را از بين ببرد.
علاوه بر آن تمسخر و استهزاء، محبّت و صميميت را از بين مىبرد و كينه و دشمنى را جايگزين آن مىكند. امام صادق (ع) در اين باره مىفرمايد:
كسى كه مردم را به مسخره مىگيرد، هرگز به راستى و مودت و دوستى آنها اميد نداشته باشد. «1»
|