اعتياد
امروزه اعتياد به مواد مخدر به عنوان يك آسيب روانى و از اصلى‏ترين عوامل جرم‏زا از آسيب‏هاى جدى خانواده نيز شناخته شده است. انواع اعتيادها چه در الكل و چه در ساير مواد مخدر و محرك‏ها بسيار شبيه به هم هستند و بسيارى از مشكلات و بحران‏هاى خانوادگى، اقتصادى، اجتماعى و فرهنگى معلول اين پديده شوم و خطرناك است. به گونه‏اى كه بيشتر زندانيان كشور را متهمان و مجرمان مواد مخدر- قاچاقچيان و معتادان- تشكيل مى‏دهند.تعريف اعتياد: سازمان بهداشت جهانى اعتياد را چنين تعريف مى‏كند: «حالت سرمستى مزمنى كه بر اثر استفاده مكرر از مواد مخدر و محرك (طبيعى يا مصنوعى) در فرد اختلال ايجاد مى‏كند.» «1» از خصوصيات بارز اعتياد ميل شديد و غير قابل كنترل براى به دست آوردن‏ مواد به هر قيمتى، ازدياد مقدار استفاده آن به نحو تصاعدى و اتكاى شديد روانى و گاهى جسمانى به استفاده از آن مواد است. «1»
افراد معتاد به مواد مخدر نيز مانند معتادان به الكل از شرايط محيطى و خانوادگى نامساعدى بر مى‏خيزند. «شين» و همكارانش وضع خانوادگى گروهى از معتادان و تعدادى افراد سالم را مقايسه كرده‏اند و از آنها پرسش‏هايى نمودند كه در جدول زير آمده است.جدول مقايسه عوامل موجود بين گذشته خانوادگى معتادان و غير معتادان «2»
رديف عوامل موجودمعتادغير معتاد 1 رابطه بين پدر و فرزند بسيار ضعيف بوده است. 88 درصد 45 درصد 2 پسر مدتى طولانى از وجود پدر برخوردار نبوده است. 48 درصد 17 درصد 3 رابطه پسر و پدر بسيار سرد بوده است. 52 درصد 13 درصد 4 رفتار پدر، خود سرمشق بدآموزى اخلاقى بوده است. 23 درصد 0 درصد 5 پدر فردى عصبى بوده و بر احساسات و رفتار خود تسلطى نداشته است 26 درصد 0 درصد 6 در دوران كودكى شخص معتاد، پدرش شغل ثابتى نداشته است. 43 درصد 0 درصد 7 پدر بسيار بدبين بوده است. 47 درصد 11 درصد 8 رابطه صميمى بين پدر و مادر وجود نداشته است. 97 درصد 47 درصد 9 مادر، رفتارى سلطه جويانه با كودك داشته است. 73 درصد 41 درصد 10 بعضى از مادرها سرد و بى تفاوت و نامهربان بوده‏اند. 23 درصد 0 درصد 11 بعضى از مادرها به شدت پرخاشگر بوده‏اند. 37 درصد 3 درصد 12 رابطه پسرها با مادرها بسيار ضعيف بوده است. 40 درصد 7 درصد 13 مادر به ديگران اعتماد نداشته است. 38 درصد 10 درصد 14 مادر بسيار بدبين بوده است. 31 درصد 7 درصد 15 هيچ طرح مشخص در تربيت كودك وجود نداشته است. 23 درصد 0 درصد 16 معيار اوليا براى رفتار كودك مهم و غير مستمر بوده است. 63 درصد 0 درصد 17 خواسته‏هاى كودك يا با محروميت زياد پاسخ داده شده و يا ارضا شده است. 70 درصد 10 درصدبه هر حال يكى از بلاها و آسيب‏هايى كه خانواده و جامعه را در خطر از هم پاشيدگى قرار داده، گرفتار شدن اعضاى آن در دام اعتياد و مواد مخدر است. آمارهايى كه امروزه هم از شمار معتادان منتشر مى‏شود، نشانگر آن است كه جمعيت آنان در تمام جوامع رو به افزايش است.