|
يأس و نا اميدى
يأس و نا اميدى از آسيبهاى جدى روانى و اخلاقى است كه در صورت ورود در خانواده خسارات و ضربات آن ممكن است قابل جبران نباشد. به دليل اهميت موضوع، ابتدا تعريف اميد و نا اميدى و پس از آن زمينههاى ايجاد يأس و نااميدى و در نهايت برخى از راههاى درمان و پيشگيرى از آن را بيان مىكنيم.
تعريف اميد: «5»
«اميد يعنى تجسم كردن روزهاى خوب در آينده، قبول داشتن تماميت خود، زيستن به طور سالم و داشتن يك زندگى با مفهوم.» (ميلر) در يك تعبير ديگر، «اميدوارى حالت خاص، شبيه پيش بينى يك حالت و موقعيت خوب و خوشحال كننده است.» «1»
نا اميدى: اگر فرد ياد بگيرد كه نمىتواند به طور واقعى مؤثر باشد، در تمام حالتهاى رفتارى خود احساس واماندگى و شك مىنمايد. طبق نظريه اشنايدر، نا اميدى حالت تكان دهندهاى است كه با احساس عدم امكان و احساس ناتوانى و بى علاقگى به زندگى آشكار مىشود و فرد در اثر آن به شدت غير فعال شده و نمىتواند موقعيتهاى زندگى را بسنجد و در نتيجه اين مشكلات قدرت تطبيق با تغييرات زندگى را ندارد، مشكلات زندگى و عدم سازگارى با عوامل فشارآورنده (استرسها) فرد را در زندگى گرفتار مىنمايد. با گذشت زمان فرد از يك جريان زندگى طبيعى همواره بيشتر فاصله گرفته و در پارهاى موارد حتى به خودكشى كشيده مىشود.اسلام و نا اميدى: اسلام همواره از نوميدى و يأس به عنوان گناه بزرگ و يك امر قبيح و زشت ياد كرده و مسلمانان را نسبت به آن برحذر داشته است.تا آنجا كه نوميدى و يأس از پروردگار و رحمت الهى را از گناهان كبيره قلمداد مىكند.چون سبب يأس از پروردگار عالم و اعتقاد نداشتن به قدرت و كرم و رحمت بى پايان اوست و در قرآن كريم آن را از صفات كفار قرار داده و مىفرمايد: «نااميد از رحمت الهى نمىشود مگر كسى كه كافر است.» «2»
از نظر اسلام يأس از رحمت خداوند گناه بزرگى است؛ زيرا گناهى كه از كسى سر مىزند تا وقتى كه مأيوس نباشد، ممكن است در صدد توبه برآمده، با استغفار آمرزيده شود، ولى شخص مأيوس آمرزيده شدنى نمىباشد. او اميدى به مغفرت و آمرزش خدا ندارد تا توبه نمايد. از اين گذشته يأس سبب جرأت بر جميع گناهان مىشود؛ زيرا فرد مىگويد: من كه معذب خواهم بود، پس چرا خودم را از شهوت دنيا محروم نمايم؟
بنابراين، اسلام همواره توصيه مىكند كه اميدوار باشيد و با اميد به رحمت خدا بميريد.بيماران روانى نااميد مىشوند، نااميدى نيز ضعف توليد مىكند و ضعف نوميدى مضاعف را و اين دور انسان را به گرداب نابودى هدايت مىكند.
|