سلام ممنوع‏
در فرهنگ اسلامى سلام‏كردن به چند طايفه ممنوع «2» شده است:
1- كسانى كه به خاطر انجام كارهاى ناشايست و نامشروع، لياقت دوستى و سلام برادران و خواهران دينى خود را ندارند، مانند افراد شراب‏خوار، قمارباز، رباخوار، متجاهر به فسق و كسانى كه به طور آشكار، مرتكب كارهاى خلاف مى‏شوند و .... «3»
شايد سلام و احوال‏پرسى با اين گونه افراد نوعى تأييد و صحّه‏گذاشتن بر اعمال زشتشان محسوب شود؛ از اين رو، شايسته است كه هر مسلمانى براى جلوگيرى از فساد، گناه و اعمال زشت و نامشروع، از سلام‏كردن به اين افراد خوددارى كند و با چهره‏اى گرفته و نگاهى نامهربان با آن‏ها برخورد نمايد. اين كم‏ترين كارى است كه در حقّ تبه‏كاران مى‏توان انجام داد. مگر اين‏كه شيوه سلام و احوال‏پرسى در هدايت آن‏ها مؤثّر باشد و انسان بخواهد آن‏ها را با اين شيوه امر به معروف و نهى از منكر كند.
2- سلام‏كردن به بعضى به جهت اشتغال به برخى كارها و دشواربودن جواب سلام در آن حال مورد نهى قرار گرفته است، مانند سلام‏كردن به نمازگزار. «1» چون جواب سلام، واجب است و افرادى كه مشغول نماز هستند، به مشكل مى‏افتند و دست‏كم موجب حواس‏پرتى آن‏ها شده و حضور قلب آن‏ها را از بين مى‏برد. همچنين سلام‏كردن در حال استحمام، تخلّى و يا هر كار ديگرى چون مسواك‏زدن كه جواب سلام، مشكل بوده يا مناسب وضعيّت جواب‏دهنده نيست.
3- سلام‏كردن به كسانى كه از جرگه دين و ملّت اسلام و مسلمانان، خارج هستند، زيرا سلام‏كردن به آن‏ها ممكن است به معناى تأييد دين و آيين نادرست آن‏ها بوده و آن‏ها را در پافشارى و دل‏خوشى به آيين انحرافى خود، پاى‏بندتر كند. البتّه اگر آن‏ها در وضعيّتى قرار داشتند كه انسان بتواند با سلام‏كردن و ابراز محبّت، آن‏ها را به راه راست هدايت كند، چنان كه در سيره اولياى دين، چنين مواردى ديده مى‏شود، شايسته است در هدايت آن‏ها كوتاهى نكند.
بايد توجّه داشت كه در حالت عادى، نبايد به غير مسلمانان سلام كرد و با آن‏ها رابطه دوستى برقرار نمود، مگر اين‏كه آن‏ها خود ابتدا سلام كنند كه در اين صورت پاسخ آن لازم است، ليكن در جواب هم «سلام» گفته نمى‏شود و به «عليكم» اكتفا مى‏گردد.
رسول گرامى اسلام صلى الله عليه و آله فرمود:
«لا تَبْدَؤُا أَهْلَ الْكِتابِ بِالسَّلامِ فَإِنْ سَلَّمُوا عَلَيْكُمْ فَقُولُوا عَلَيْكُمْ» «1»
با اهل كتاب ابتدا به سلام نكنيد، اگر آن‏ها به شما سلام كردند، در پاسخ بگوييد: «بر شما باد».
4- گاهى مخاطب انسان، فردى است كه سلام‏كردن به او ممكن است براى انسان مفسده‏آميز باشد و يا تأثير نامطلوبى بر روحيّه معنوى او بگذارد، مانند سلام‏كردن به زن جوان. امير مؤمنان عليه السلام از سلام‏كردن به زنان جوان پرهيز مى‏كرد و مى‏فرمود:
«أَتَخَوَّفُ أَنْ تُعْجِبَنى‏ صَوْتُها فَيُدْخِلَ عَلَىَّ أَكْثَرَ مِمَّا أَطْلُبُ مِنَ الْأَجْرِ» «2»
مى‏ترسم، صداى او برايم خوشايند باشد و بيش از آنچه اميد اجر دارم، زيان كنم.
گرچه ساحت مقدّس آن حضرت، بسى برتر از وهم و انديشه ماست و حتّى‏ خيال گناه در ذهن چنين انسان بلندمرتبه‏اى خطور نمى‏كند، امّا براى حفظ آن مقام معنوى و توجّه شديد به حضور خدا و نيز توجّه به وسوسه‏هاى شيطان و از همه مهم‏تر، تذكّردادن به ديگران كه به طور قطع، چنين موقعيّتى براى آن‏ها مى‏تواند خطرآفرين باشد، چنين شيوه‏اى را برگزيده و آن را مطرح مى‏سازد؛ اميد آن كه مؤمنان نيز از او پيروى كنند و خود را از خطرات نفسانى دور نگه دارند.