|
2- خدشهدارشدن شخصيّت اجتماعى:
انسان موجودى اجتماعى است و نيازمند دادوستد، رفتوآمد، نشستوبرخاست و ... با ديگران است و براى اينكه بتواند عضو مفيد و مؤثّرى در جامعه باشد، بايد مواظب عملكرد خود- بهويژه در ارتباط با جامعه- بوده، شخصيّت و اعتبار اجتماعىاش را حفظ كند.
از جمله عواملى كه شخصيّت اجتماعى انسان را تحت الشعاع قرار داده، آن را خدشهدار مىكند، بىنظمى در كارها و در برخورد با ديگران است، زيرا افراد جامعه به روشنى درمىيابند كه فرد بىانضباط و نامنظّم، موجب هرجومرج در كارها و هدررفتن وقت و عمر آنان شده، از پيشرفت و ترقّىشان جلوگيرى مىكند. به همين دليل او را از بين خود رانده، برايش ارزش چندانى قائل نمىشوند. از اين رو است كه على عليه السلام، خدشهدارشدن آبرو و شخصيّت اجتماعى را موجب پستى و حقارت مىداند:
«مَنْ بَذَلَ عِرْضَهُ ذَلَّ» «1»
كسى كه به آبرويش بىاعتنايى كند، پست مىگردد.
همو انسان را از كارى كه سبب زشتى و از بينرفتن آبرويش در جامعه مىشود، برحذر داشته است:
«لاتَفْعَلْ ما يَشينُ الْعِرْضَ وَ الْإِسْمَ» «2»
كارى كه آبرو و نامت را زشت مىكند، انجام مده.
|