شكر خاص‏
منظور از «شكر خاص» سپاسگزارى مخصوص هر نعمت است.
نعمت‏پذير بايد «موقعيت شناس» و «نعمت سنج» باشد و هر فضل و بخششى را با سپاس مناسبى پاسخ بگويد. مثلًا: شكر نعمت «سلامتى» به جاى آوردن عبادت خدا و كمك و رفع نيازمندى بندگان اوست و سپاسگزارى از مال و ثروت، پرداختن خمس و زكات و انفاق و احسان به مستمندان و درماندگان است.
امير مؤمنان (ع) در اين رابطه مى‏فرمايد:
شُكْرُ الْعالِمِ عَلى عِلْمِهِ عَمَلُهُ بِهِ وَ بَذْلُهُ لِمُسْتَحِقِّهِ. «1»
سپاسگزارى دانشمند بر دانشى كه دارد اين است كه به آن عمل كند و در اختيار نيازمندان نيز قرار دهد.
شُكْرُ إِلهِكَ بِطُولِ الثَّناءِ. «2»
سپاسگزارى مناسب خدا به ثنا گفتن طولانى است.
شُكْرُ مَنْ فَوْقَكَ بِصِدْقِ الْوِلاءِ. «3»
سپاسگزارى نسبت به بالاتر، دوستى صادقانه است.
شُكْرُ نَظيرِكَ بِحُسْنِ الْإِخاءِ. «4»
سپاسگزارى نسبت به همشأن، خوش برادرى كردن است.
شُكْرُ مَنْ دُونَكَ بِسَيْبِ الْعَطاءِ. «5»
سپاسگزارى از زير دست با عطا و بخشش است.
إِذا قَدَرْتَ عَلى عَدُوِّكَ فَاجْعَلِ الْعَفْوَ عَنْهُ شُكْراً لِلْقُدْرَةِ عَلَيْهِ. «6»
هرگاه بر دشمنت پيروز گشتى، گذشت از او را سپاس چيرگى‏ات قرار ده.