پيوند پيمان و ايمان
در فرهنگ ناب اسلام، وفا به عهد و پيمان، رابطهاى مستقيم و تنگاتنگ با ايمان دارد؛ قرآن مجيد، آن را از ويژگىهاى مؤمنان واقعى دانسته و فرموده است:
«وَالَّذينَ هُمْ لِاماناتِهِمْ وَ عَهْدِهِمْ راعُونَ» «3»
و [مؤمنان] كسانى هستند كه امانتها و پيمان خويش را رعايت مىكنند.
رهبر بزرگوار اسلام نيز وفادارى به پيمانها را به ايمان به مبدأ و معاد،
گره زده و فرموده است:
«مَنْ كانَ يُؤْمِنْ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْاخِرِ فَلْيَفِ اذا وَعَدَ» «1»
كسى كه به خدا و روز واپسين ايمان دارد بايد به وعدهاش وفا كند.
حضرت اميرصلوات اللّه عليه نيز، ساحت مسلمان را از پيمان شكنى منزّه دانسته و فرموده است:
«لَيْسَ الْمُسْلِمُ بِالْخائِنِ اذَا ائْتُمِنَ وَ لا بِالُمخْلِفِ اذا وَعَدَ» «2»
مسلمان هرگاه امين شمرده شود، خيانت نمىورزد و هرگاه وعده بدهد تخلّف نمىكند.
گاهى نيز رابطه دين و خوشعهدى به شكل متقابل مطرح شده كه هر جا يكى يافت شود، ديگرى هم هست و اگر نخستين نباشد، دومين هم يافت نخواهد شد چنانكه رسول اكرم صلى الله عليه و آله فرمود:
«لا دينَ لِمَنْ لا عَهْدَ لَهُ» «3»
كسى كه به وعدهاش عمل نكند، دين ندارد.
و اميرمؤمنان عليه السلام مىفرمايد:
«لا تَثِقَنَّ بِعَهْدِ مَنْ لا دينَ لَهُ» «4»
به پيمان كسى كه دين ندارد، اعتماد نكن.
شايد راز اين هماهنگى و ممزوج بودن «دين» و «عهد» اين باشد كه اصولًا دين و شريعت، خودنوعى قرارداد و پيمان است كه يك طرف آن خدا و پيامبران و طرف ديگر آن پيروان اديان الهى مىباشند و هر يك از طرفين قرارداد نيز تعهداتى را براى طرف مقابل به عهده مىگيرند؛ مؤمنان مىپذيرند كه از دستور خدا و پيامبر، اطاعت كنند و تمرّد و سركشى ننمايند و خدا و پيامبر نيز در مقابل، سعادت دنيا و آخرت آنان را تضمين كردهاند. پايبندى به اصول اعتقادات، احكام و سجاياى اخلاقى از جمله مواد اين عهد و پيمان است.
رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود:
«اكْفِلُوا لى بِسِتٍّ اكْفِلْ لَكُمْ بِالْجَنَّةِ ... وَ اذا وَعَدَ فَلا يُخْلِفْ» «1»
شش چيز را براى من تضمين كنيد تا من بهشت را براى شما تضمين كنم .... هرگاه (يكى از شما) وعدهاى داد تخلّف نكند.
|