راز اصالت
سقف زندگى اجتماعى انسان بر ستون عهد و پيمان نهاده شده و با جرأت مىتوان گفت: بى اعتنايى به پيمانها تارو پود زندگى بشر را پاره مىكند و آن را از هم مىپراكند؛ پديدههايى چون؛ ازدواج، مالكيت، نظام حكومتى، داد و ستد و ... بدون احترام به عهد و پيمان، واژههايى بى معنا خواهندبود و حتى خداوند متعال نيز، تشريع را بر آن بنا نهاده و فرموده است:
«الَمْ اعْهَدْ الَيْكُمْ يا بَنى آدَمَ انْ لا تَعْبُدُوا الشَّيْطانَ انَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبينٌ» «1»
اى آدمى زادگان، آيا با شما پيمان نبستم كه شيطان را نپرستيد زيرا او دشمنآشكار شماست؟!
و مىفرمايد:
«... اوْفُوا بِعَهْدى اوفِ بِعَهْدِكُمْ وَ ايَّاىَ فَارْهَبُونِ» «1»
به عهد من وفا كنيد تا به عهدتان وفا كنم و تنها از من بترسيد.
و با يادآورى مسؤوليت انسان در برابر همه قراردادها مىفرمايد:
«... وَ اوْفُوا بِالْعَهْدِ انَّ الْعَهْدَ كانَ مَسْئُولًا» «2»
به پيمان [خويش] وفا كنيد [زيرا] كه از آن، سؤال خواهد شد.
از ديدگاه قرآن، رعايت عهد و پيمان، علاوه بر مسلمانان هم ميهن، همه افراد و ملّتها ى ديگر حتى كافران و مشركان، را نيز در بر مىگيرد.
همان طور كه نسبت به پيمان دارى نسبت به مشركان مىفرمايد:
«... فَاتِمُّوا الَيْهِمْ عَهْدَهُمْ الى مُدَّتِهِمْ انَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقينَ» «3»
پيمان آنان را تا [پايان] مدّتشان به پايان رسانيد زيرا كه خداوند پرهيزگاران را دوست دارد.
روايات اسلامى نيز پا به پاى قرآن بر ارجمندى و احترام به عهد و پيمان پاى فشردهاند كه به دو نمونه بسنده مىكنيم:
اميرمؤمنان صلوات اللّه عليه در عهد نامه مالك اشتر مىنويسد:
«.. وَ انْ عَقَدْتَ بَيْنَكَ وَ بَيْنَ عَدُوّكَ عُقْدَةً ... فَحُطْ عَهْدَكَ بِالْوَفاءِ». «1»
و اگر ميان خود و دشمنت پيمانى بستى ... پس آن را با پيماندارى حفظ و صيانت نما.
و حضرت باقر عليه السلام نيز بر عموميت و اصالت آن چنين تأكيد مىكند:
«ثَلاثٌ لَمْ يَجْعَلِ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ لِاحَدٍ فيهِ رُخْصَةً ... الْوَفاءُ بِالْعَهْدِ لِلْبَرّ وَ الْفاجِرِ» «2»
خداوند متعال در سه چيز به هيچ كسى اجازه تخلّف نداده است (يكى از آنها:) وفا به پيمان نسبت به نيكوكار و بدكار است.
|