انواع اخوّت
گر چه رشته ايمان، همه مؤمنان را با هم مرتبط و برادر مىسازد و از اين رهگذر حقوقى را بر عهده هر يك مىگذارد، ولى طبيعى است كه همه برادران با هم يكسان نيستند و به تناسب ايمان، تقوا، اخلاص و ... در سطوح مختلفى قرار مىگيرند و هر سطحى نيز، نوعى دوستى و حقوقى را مىطلبد.
امام جواد عليه السلام مىفرمايد: مردى در بصره از اميرمؤمنان صلوات الله عليه در اين باره پرسش كرد، آن حضرت (در يك تقسيم كلّى و ابتدايى، برادران را به دو نوع زير توصيف كرد و) فرمود: برادران دو نوعند:
1- برادران مورد وثوق
آنان چون دست و بال و اهل و مال هستند، پس اگر بر برادرت اعتماد كردى (و اورا مورد اطمينان يافتى) ثروت و كمك خويش را از او دريغ مدار، با همدلانش يكدل و با دشمنانش دشمن باش، رازش را پوشيده دار، به يارى اش شتاب و خوبىهايش را آشكار ساز.
2- برادران ظاهرى
تو با وجود آنان، خوشى زندگى را درمى يابى، بنابراين، كاميابى را از آنان سلب نكن و چيزى بيش از اين از آنان نخواه و همان گونه كه آنان با خوشرويى و شيرينزبانى با تو رو به رو مىشوند، تو نيز چنين حالتى را ازآنان دريغ مدار. «1»
معيار ديگرى كه آن امام همام در ميزان دوستى ارائه مىدهد «تقوا» است:
«احْبِبِ الْاخْوانَ عَلى قَدْرِ التَّقْوى» «2»
برادران را به اندازه تقوايشان دوست بدار.
|