امانت دارى
«امانت» به معنى وديعه، گرو و رهن، راستى و درستى، و «امانت دارى» به معنى درستى، امين بودن و ديندارى آمده است. «1»
از نظر عقل و منطق، راستى و درستى و پس دادن به موقع امانت، كارى ارزشمند و لازمه انسانيت است كه فطرت پاك انسانها پايبندى به آن را طالب و از خيانت در امانت، سخت منزجر است.
در فرهنگ اسلام نيز «امانتدارى» جزو اصول و پايههاى اخلاقى شمرده شده و بگونهاى شگفت مورد تأكيد قرار گرفته است. قرآن مجيد مىفرمايد:
«فَانْ امِنَ بَعْضُكُمْ بَعْضاً فَلْيُؤَدِّ الَّذِى اؤْتُمِنَ امانَتَهُ وَ لْيَتَّقِ اللَّهَ رَبَّهُ» «2»
اگر كسى از شما ديگرى را امين دانست، آن كسى كه امين شمرده شده بايد امانت وى را باز پس دهد و بايد از خداوند كه پروردگار اوست پروا كند.
«انَّ اللَّهَ يَأْمُرُكُمْ انْ تُؤَدّوُا الْاماناتِ الى اهْلِها» «1»
خداوند به شما فرمان مىدهد كه امانتها را به صاحبانش بازگردانيد.
خداوند در آيه اوّل از فرد مسلمان و در آيه دوم از عموم مسلمانان مىخواهد كه امين باشند و در امانت، خيانت نورزند و وديعه را، هر چه باشد، به صاحبش برگردانند.
اميرمؤمنان عليه السلام نيز، امانتدارى را مهمترين ويژگى مسلمان دانسته و فرمودهاست:
«رَأْسُ الْاسْلامِ الْامانَةُ» «2»
امانتدارى در رأس دستورات- يا برنامههاى- اسلام است.
در سخنى ديگر، اداى امانت را در راستاى تكميل دين دانسته و فرموده است:
«مَنْ عَمِلَ بِالْامانَةِ فَقَدْ اكْمَلَ الدِّيانَةَ» «3»
هر كس امانتدارى كند، ديندارى را كامل كرده است.
نظر به اين كه قبول يا ردّ امانت تا قبل از تحويل گرفتن آن، در اختيار انسان است، بايد ابتدا قدرى درباره آن بينديشد و اگر توان اداى آن را در خود نمىيابد، از اوّل آن را نپذيرد و در جايگاه شريف امانتدارى وارد نشود كه بعدها به سبب سهل انگارى يا ناتوانى و بى ارادگى به اين اصل مهم اخلاقى پشت پا نزند.
|