نشانه‏هاى تائب واقعى‏
بر اساس روايات اسلامى، از علائم توبه كار واقعى اين است كه وقتى توبه كرد، علاوه بر تصميم قاطع بر ترك معصيت، حقوق تضييع شده- اعم از حق‏اللّه و حق‏النّاس- را جبران كند و واقعاً مسير زندگى خود را براى رسيدن به سعادت و خوشبختى تغيير دهد و ظلمت حاصل از گناهان را در پرتو اطاعت و بندگى بزدايد.
توبه كار واقعى كسى است كه هر گاه توبه كند:
1- طلبكاران و ستم‏كشيدگان را از خود راضى سازد.
2- به عبادتش بيفزايد.
3- لباس (و قيافه ظاهرى) خود را تغيير دهد. «2»
4- دوستان (فاسد) خود را عوض كند.
5- نشست و برخاست‏ها (دعوتها و پذيراييها) را تغيير دهد.
6- رفتار خود را در مسائل خانوادگى و زناشويى و تربيت فرزندان تغيير دهد و اخلاق و رفتار اسلامى داشته باشد و در مسائل جنسى از راه انحرافى كه رفته بازگردد.
7- در اخلاق و نيت خود تغيير و تحوّل داده و در حالات روحى، فكرى، قلبى و برخوردهاى اجتماعى خود تجديد نظر نمايد و انگيزه‏ها و هدف‏هاى مادى خود را به قصد قربت و اخلاص تبديل كند.
8- روحش باز و رويش گشاده باشد و تنگ نظرى‏هاى قبلى را نداشته باشد و از كمك به ديگران دريغ نورزد.
9- از آرزوهاى دور و دراز خويش دست بردارد و زبانش را از بدى، تهمت، دروغ، غيبت، سوگند نابجا، گواهى دادن ناروا، ناسزا، شايعه‏سازى، ياوه‏گويى و ... بازدارد.
10- در مسائل اقتصادى و صرف هزينه‏هاى مالى، از تشريفات زندگى شخصى خود بكاهد و آن را در راه رفاه ديگران و به ويژه محرومان و گرسنگان صرف نمايد.
هرگاه توبه كننده چنين شد، توبه حقيقى كرده است.