عوامل افشاى راز
براى دورى جستن از خصلت زشت راز افشانى، نخست بايد عوامل و انگيزه‏هاى آن را شناخت، اين عوامل عبارتند از:
1- پرحرفى: اشخاص پر حرف، براى اشباع ميل سخنگويى، از هر درى سخن به ميان مى‏آورند و يافته‏هاى خويش را به ديگران انتقال مى‏دهند. چنين كارى سبب مى‏شود كه «از پرده برون افتد راز.»
2- خودنمايى: در گردهمايى‏ها سخن از مطالب پراكنده به ميان مى‏آيد و هر كسى تلاش مى‏كند با ارائه مطلب جديدى نظر حاضران را به خود جلب كند. جوّ چنين مجالس سبب مى‏شود كه افراد، اسناد طبقه‏بندى شده را كه ديگران كمتر به آن دسترسى دارند، نقل كنند تا در ميان اهل مجلس جايى باز كنند و سرى در بين سرها داشته باشند.
3- دوستى و رفاقت: سوّمين انگيزه فاش‏سازى اسرار، دوستى‏ها و رفاقت‏ها است.
از اين رو، يك نيروى نظامى بايد توجه داشته باشد كه مرز دوستى و رفاقت را با حريم تشكيلات متبوع خود جدا كند و نه تنها اسرار نظامى بلكه اسرار شخصى خود را نيز در اختيار دوستانش قرار ندهد. فلسفه اين كار را حضرت صادق عليه السلام چنين بيان مى‏كند:
«لا تُطْلِعْ صَديقَكَ مِنْ سِرِّكَ الَّا عَلى ما لَوِاطَّلَعَ عَلَيْهِ عَدُوُّكَ لَمْ يَضُرَّكَ فَانَّ الصَّديقَ قَدْ يَكُونُ عَدُوَّكَ يَوْماً ما» «1»
دوستت را بر آن مقدار از اسرارت آگاه ساز كه اگر دشمنت هم آن را بداند به تو زيان نرساند، شايد دوستت نيز روزى دشمنت گردد!
زنهار مكن تكيه كلّى بر يار
راز دل خود ز دوست پنهان مى‏دار

روزى باشد كه دوست دشمن گردد
برگردد و دشمنى كند آخر كار

4- احساسات و عصبانيت: بسيار اتفاق مى‏افتد كه فرد يا افرادى بر اثر ناراحتى و احساساتى شدن اسرارى را فاش مى‏سازند. يك فرد نظامى بايد همواره بر اعصاب و اعضاى خويش مسلّط باشد و نزاع و مشاجره او را عصبانى و احساساتى نكند تا اسرار مخفى سازمان خود را برملا سازد.
5- علايم و آمار: هر يك از علايم و مشخّصات يك تشكيلات نظامى و سازمان‏هاى‏وابسته به آن در افشاى ماهيت آن نقش دارد، چنان كه انتشار آمار نيز در ضربه زدن به آن نقش اوّل را داراست. از اين رو، حفظ آمار و ارقام پرسنل، خودروها، كارخانجات، ناوگان‏هاى دريايى، هوايى، زمينى، پادگان‏ها، زاغه‏هاى مهمّات و امثال آن از مسائل حياتى يك تشكيلات نظامى به حساب مى‏آيد كه با دقّت هر چه تمام‏تر بايد حفظ شود و نيروهاى نظامى هشيار باشند كه دشمن با به دست آوردن يك قطعه عكس، نام فرمانده يك يگان، آرم اسلحه، آمار پرسنل، حتى مقدار غذايى كه پخته مى‏شود، مى‏تواند سرنخى پيدا كرده، افكار پليد و شيطانى خويش را جامه عمل بپوشاند.
6- وسائل ارتباطى: بى سيم، بولتن، تلفن، نامه، مصاحبه، بيانيه و مانند آن نيز به نوبه خود در افشاى اسرار تشكيلات نقش بسزايى دارد. هر يك از وسائل ياد شده بايد به‏طور صحيح و با دقّت به كار گرفته شود و پرسنل نيز نسبت به كاربرد آن به‏گونه‏اى اصولى توجيه شوند.
امروزه كارآيى و اهميت وسائل ارتباطى در سيستم نظامى بر كسى پوشيده نيست؛ به‏طورى كه يكى از اركان كار نظامى به حساب مى‏آيد. گاهى يك بيانيه يا پخش خبر، بود و نبود يك دستگاه بى‏سيم، كشف يك مكالمه تلفنى يا شنود راديويى ممكن است سرنوشت جنگى را رقم بزند و ملّتى را به سرافرازى يا سيه‏روزى برساند.
از اين رو، بى‏دقّتى در استفاده از وسائل ياد شده نه تنها بازدهى و كارآيى آن را خنثى مى‏سازد، بلكه وسيله انهدام نيروهاى خودى و خسارت و خوارى كشور و ملّت مى‏گردد.