3. مراتب عبوديّت‏
بندگى خدا مراتبى دارد و هر كس با توجه به نيّت و عمل خود به مرتبه‏اى از آن دست مى‏يابد.
امام صادق (ع) در اين باره مى‏فرمايد: «إِنَّ النَّاسَ يَعْبُدُونَ اللَّهَ عَلى‏ ثَلاثَةِ أَصْنافٍ: صِنْفٌ مِنْهُمْ يَعْبُدُونَهُ رَجاءَ ثَوابِهِ فَتِلْكَ عِبادَةُ الْخُدَّامِ وَ صِنْفٌ مِنْهُمْ يَعْبُدُونَهُ خَوْفاً مِنْ نارِهِ فَتِلْكَ عِبادَةُ الْعَبيدِ وَ صِنْفٌ مِنْهُمْ يَعْبُدُونَهُ حُبّاً لَهُ فَتِلْكَ عِبادَةُ الْكِرامِ» «1»مردم خدا را سه‏گونه مى‏پرستند: دسته‏اى او را به اميد دستيابى به ثواب مى‏پرستند و اين عبادت خدمتگزاران [و مزدوران‏] است؛ دسته ديگر به دليل ترس از آتش جهنم به عبادت او مشغولند و اين عبادت بردگان و غلامان است؛ اما دسته‏اى از مردم هستند كه تنها به خاطر عشق و محبتى كه به خدا دارند، او را مى‏پرستند و اين عبادت كريمان و آزادگان است.بنابراين بالاترين مرتبه عبوديت و بندگى، پرستش خالصانه و از روى محبت و به دور از هرگونه شائبه است. امير مؤمنان (ع) با تأكيد بر اين مرتبه از پرستش مى‏فرمايد: «إِلهى‏ ما عَبَدْتُكَ خَوْفاً مِنْ عِقابِكَ وَ لا طَمَعاً فى‏ ثَوابِكَ وَ لكِنْ وَجَدْتُكَ أَهْلًا لِلْعِبادَةِ فَعَبَدْتُكَ» «2»خدايا من تو را به خاطر ترس از عذاب و طمع دستيابى به ثواب عبادت نمى‏كنم، بلكه تو را شايسته و سزاوار عبادت يافته‏ام. پس عبادتت مى‏كنم.امام سجاد (ع) نيز مى‏فرمايد:من نمى‏پسندم كه خدا را به اميد ثوابش عبادت كنم و مانند بنده طمعكار فرمانبرى باشم كه چون طمع كند، عمل نمايد و اگر طمعى نباشد، كارى انجام ندهد. و نيز نمى‏پسندم كه به دليل ترس از عذاب عبادتش كنم و مانند بنده بدكارى باشم كه اگر نترسد، كارى انجام‏ندهد. به آن حضرت عرض شد: پس به چه دليل، خدا را مى‏پرستى؟ فرمود: به‏خاطر نعمتهاى بى‏پايان و انعام و اكرامى كه به من ارزانى داشته او را شايسته و سزاوار پرستش يافته و مى‏پرستم. «3»